Mπορεί ο ΟΟΣΑ να επισημαίνει την ανάγκη μόνιμων διορισμών στην εκπαίδευση; Μπορεί, έτσι, ν’ ανοίξει το παράθυρο για την επίσπευση των προσλήψεων εκπαιδευτικών;
Το πρώτο ισχύει και θα προκαλέσει το δεύτερο, αν ληφθεί υπόψη ότι η έκθεση του οργανισμού για το εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας, που θα παρουσιαστεί αύριο σε επίσημη εκδήλωση στο υπουργείο Παιδείας, έχει διαμορφωθεί από συντάκτες που έχουν πολύ καλή γνώση των διεθνών δεσμεύσεων της χώρας.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, στο τελικό κείμενο της έκθεσης του ΟΟΣΑ που γραφόταν μέχρι και τις τελευταίες ημέρες γίνεται αναφορά στην «αυξανόμενη εξάρτηση» της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης από τους αναπληρωτες εκπαιδευτικούς. Γεγονός που «δημιουργεί προβλήματα στο εκπαιδευτικό σύστημα» και γι’ αυτό χρειάζονται «μόνιμοι διορισμοί», οι οποίοι δεν έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια.
Η διατύπωση αυτή αποτελεί την τελευταία διόρθωση που έγινε στο θέμα μόλις πριν από λίγες ημέρες και ύστερα από εντατικές συζητήσεις των δυο πλευρών.
Το ίδιο έντονο είναι και το παρασκήνιο πίσω από τη συμφωνία. Σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πληροφορίες, η πρώτη υπόδειξη των τεχνοκρατών του ΟΟΣΑ ήταν η πρόσληψη των αναπληρωτών με πενταετείς συμβάσεις (που είδε και το φως της δημοσιότητας) και η ανανέωσή τους ανά πενταετία βάσει κριτηρίων που θα ορίζονταν.
Η ελληνική πλευρά απέκλειε το ενδεχόμενο αποδοχής της πρότασης, καθώς αυτό θα σήμαινε κατάργηση των μόνιμων διορισμών.
Η δεύτερη εκδοχή που προτάθηκε από τον ΟΟΣΑ ήταν η πρόσληψη με πενταετή σύμβαση και μετά μονιμοποίηση πάλι βάσει κριτηρίων. Ούτε αυτό έγινε δεκτό.
Το τελευταίο Σαββατοκύριακο, το επίμαχο απόσπασμα οριστικοποιήθηκε χωρίς να περιλαμβάνει καμία αναφορά σε πενταετείς συμβάσεις. Αντιθέτως, επισημαίνεται η ανάγκη διορισμών σε μόνιμο προσωπικό.
Το υπουργείο Παιδείας χαίρεται. Είναι σημαντική μια τέτοια παραδοχή αναγκών από έναν οργανισμό όπως ο ΟΟΣΑ ο οποίος, πέραν όλων των συναρτήσεών του με τις σκληρές φιλελεύθερες πολιτικές που ασκούνται διεθνώς, αποτελεί σημείο αναφοράς κέντρων αποφάσεων, συμπεριλαμβανομένης της τρόικας, που κρατάει το κλειδί των δεσμεύσεων της χώρας.
Εκτός απροόπτου, λοιπόν, αύριο, οι εκπρόσωποι του ΟΟΣΑ θα μιλήσουν και επισήμως για τους απαγορευμένους από την τρόικα διορισμούς.
Οπως μάθαμε, οι εκπρόσωποι του ΟΟΣΑ που θ’ αρχίσουν να έρχονται από σήμερα ζήτησαν από την ελληνική πλευρά να αποσύρουν το ήδη τυπωμένο αρχικό κείμενο της έκθεσης, γιατί στις βαλίτσες τους θα έχουν το νέο με όλες τις αλλαγές ενσωματωμένες.
Βέβαια, οι διορισμοί είναι ένα μόνο από τα θέματα που θίγονται στην έκθεση, η οποία αποτελεί προϊόν επεξεργασίας των επικαιροποιημένων στοιχείων που δόθηκαν από την ελληνική πλευρά.
Συντάχθηκε η ενδιάμεση έκθεση το φθινόπωρο του 2017 και μετά τον δεύτερο κύκλο συζητήσεων από τον Δεκέμβριο του 2017 διαμορφώθηκε το τελικό κείμενο το οποίο θα παρουσιαστεί αύριο.
Σε αρκετά σημεία πιστοποιείται η διαφορά με την έκθεση του 2011, δικαιώνοντας την ελληνική πλευρά που επέμεινε στην επικαιροποίηση των στοιχείων. Δεν λείπουν, όμως, οι ταυτίσεις.
Πέρα από τις διαπιστώσεις για το χαμηλό επίπεδο –«κάτω του μέσου όρου»– των μαθητών στο πρόγραμμα PISA, τις χαμηλές επιδόσεις των αποφοίτων ΑΕΙ στο (ανάλογο) πρόγραμμα PIAAC ή τη χαμηλή χρηματοδότηση των υποδομών, υπάρχουν και οι βασικές υποδείξεις.
Οι υποδείξεις που συνδέονται με τους κύριους πυλώνες του μοντέλου εκπαιδευτικής πολιτικής που προωθείται από τον ΟΟΣΑ παγκοσμίως.
Ητοι, αυτονομία σχολικών μονάδων, ενίσχυση της αυτονομίας των ΑΕΙ, αξιολόγηση. Προτείνεται, όμως, και η καταπολέμηση της παραπαιδείας, ο περιορισμός του εξετασιοκεντρικού χαρακτήρα του ελληνικού συστήματος και, αν είναι δυνατόν, η κατάργηση και των Πανελλαδικών, η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών κ.ά.
Από την άλλη, ούτε το υπουργείο Παιδείας φαίνεται να μετακινείται από τους δικούς του πυλώνες.
Δεν μιλάει για αυτονομία των σχολείων αλλά για «παιδαγωγική αυτονομία» και παραπέμπει στη στρατηγική αποκέντρωσης που ήδη έχει ξεκινήσει σε πολλά επίπεδα και σε όλες τις βαθμίδες (ενίσχυση αρμοδιοτήτων των περιφερειών, ανασχεδιασμός χώρου τριτοβάθμιας κ.ά.).
Δεν μετακινήθηκε από το αίτημα των διορισμών, προχωρά το σύστημα αξιολόγησης που θέσπισε.
Βέβαια, ούτε οι συγκλίσεις ούτε οι διαφορές προεξοφλούν εξελίξεις. Η έκθεση του ΟΟΣΑ, κάθε έκθεση του οργανισμού αποτελεί τμήμα του πεδίου άσκησης σκληρών διαπραγματεύσεων και πολιτικών πίεσης.
Στην έκθεση του 2018
◼ Αναγνωρίζεται η σοβαρή πολυετής οικονομική κρίση που αντιμετώπισε η Ελλάδα.
◼ Δεν αναμασιέται η «καραμέλα» ότι οι Ελληνες εκπαιδευτικοί εργάζονται πολύ λιγότερες ώρες από τους συναδέλφους τους στις υπόλοιπες χώρες του ΟΟΣΑ. Γίνεται λόγος για μικρή απόκλιση.
◼ Δεν γίνεται σύσταση για συγχωνεύσεις σχολικών μονάδων. Αν και παρατηρείται ότι υπάρχουν «διάχυτες» και «μικρές» μονάδες, γίνεται παραδοχή της γεωμορφολογικής ιδιαιτερότητας της Ελλάδας με τις νησιωτικές και ορεινές περιοχές. Αναλόγως, δεν επαναλαμβάνεται η επισήμανση πως η αναλογία μαθητών - εκπαιδευτικών είναι μεγάλη, κάτι που δικαιολογούσε μείωση προσωπικού. Αντιθέτως, σε όλους τους τόνους υπογραμμίζεται η έλλειψη προσωπικού, η εξάρτηση από αναπληρωτές και η ανάγκη μόνιμων εκπαιδευτικών.
◼ Δεν επισημαίνεται η ανάγκη αξιολόγησης των εκπαιδευτικών αλλά «επαγγελματικής ανάπτυξης», εννοώντας την επιμόρφωσή τους. Οι κύριες αναφορές στην αξιολόγηση επικεντρώνονται στη σχολική μονάδα, στους διευθυντές και τους μαθητές, ενώ επικροτείται η διαδικασία αξιολόγησης των χιλιάδων στελεχών εκπαίδευσης. Για τους μαθητές επισημαίνεται ότι δεν μπορεί να αξιολογηθεί η γνώση που αποκτούν.
◼ Περιλαμβάνονται θετικές διαπιστώσεις είτε για νομοθετικές πρωτοβουλίες και σχεδιασμούς είτε για στοιχεία του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος. Για παράδειγμα, επισημαίνεται η «υψηλή προστιθέμενη αξία της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης», συμπεριλαμβανομένου του μεγάλου ποσοστού φοιτούντων στα ΑΕΙ, αλλά και οι βελτιώσεις σε αρκετά πεδία όπως: η γενίκευση του ολοήμερου, η μείωση της σχολικής διαρροής, η τάση διοικητικής αποκέντρωσης, η πρόοδος στην εκπαίδευση των προσφύγων, η μείωση των μαθημάτων στο λύκειο, ο εκσυγχρονισμός των αναλυτικών προγραμμάτων σε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια, η «αναδυόμενη κουλτούρα βελτίωσης του σχολείου», «η εμβρυακή κουλτούρα λογοδοσίας» κ.ά.
◼ Επικροτείται η προσπάθεια περιορισμού των εξετάσεων σε Γυμνάσιο και Λύκειο, χαιρετίζεται η πρωτοβουλία του υπουργού Παιδείας να περιορίσει το ειδικό βάρος των πανελλαδικών εξετάσεων και κρίνεται θετική η κατάργησή τους, αν είναι εφικτή.
Οι θέσεις του ΟΟΣΑ που παραμένουν ίδιες διατηρώντας άλυτες τις διαφωνίες, ανοιχτό το δύσκολο «στοίχημα» του υπουργείου Παιδείας αλλά και απρόβλεπτες μελλοντικές παρεμβάσεις στον χώρο της παιδείας:
● Αυτονόμηση των σχολικών μονάδων σε όσο το δυνατόν περισσότερα επίπεδα. Από την οργάνωση και λειτουργία μέχρι τη χρηματοδότησή τους. Προτείνεται η «απόδοση στα σχολεία μιας διακριτής ταυτότητας και δικών τους δυνατοτήτων», η σύνδεση διακυβέρνησης και χρηματοδότησης για κάθε σχολείο ξεχωριστά, η εξασφάλιση ικανών διευθυντών που θα είναι «ηγέτες» (leaders). Και μάνατζερ φυσικά, όπως προτάσσουν οι κλασικές συνταγές του ακραίου φιλελεύθερου μοντέλου εκπαίδευσης, το οποίο ήδη εφαρμόζεται σε αρκετές χώρες. Σύμφωνα με πληροφορίες, είχαν κι άλλες ιδέες που δεν συμπεριέλαβαν. Για παράδειγμα, συμβούλια μέσα στα σχολεία που θα έπαιρναν όλες τις αποφάσεις. Αρκούνται στον «ηγέτη» διευθυντή.
● Ανάπτυξη εργαλείων και διαδικασιών για αξιολόγηση σχολείων, διευθυντών και μαθητών.
● Μεγαλύτερη αυτονομία των θεσμών σύνδεσης της χρηματοδότησης με την πολιτική για την τριτοβάθμια και εξισορρόπηση της μεγαλύτερης αυτονομίας και της αύξησης της λογοδοσίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου