ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ: Απαντήσεις σε συχνές ερωτήσεις για την ΑΠΕΡΓΙΑ-ΑΠΟΧΗ

Συναδέλφισσες-συνάδελφοι

Πέρυσι, το 100% των Δημοτικών Σχολείων και Νηπιαγωγείων της Σάμου, ακολουθώντας τις οδηγίες της ΔΟΕ, συμμετείχε καθολικά στην απεργία-αποχή. Έτσι θα γίνει και φέτος! Όλοι/ες μαζί θα νικήσουμε!

Διαβάστε προσεκτικά τις απαντήσεις στις όποιες απορίες σας.

Α. ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΣΤΗ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΠΕΡΓΙΑΣ:

1.    Είναι νόμιμη, ως μορφή απεργίας, η απεργία-αποχή;

Η απεργία αποχή προβλέπεται από τις διατάξεις του ν.1264/1982 και έχει κριθεί στα δικαστήρια ως απόλυτα νόμιμη και συνταγματικά κατοχυρωμένη μορφή απεργίας. (Δ.Εφ. Πειραιώς 486/1995, Δ.Εφ. Αθηνών 4843/2014, Μ.Π. Αθηνών 2395/2014, Δ. Εφ. Αθηνών 559/2020). Η απεργία – αποχή χρησιμοποιήθηκε από το 2013 και μετά από την ΑΔΕΔΥ σε όλο το Δημόσιο με μεγάλη επιτυχία και καθολική συμμετοχή των εργαζομένων, χωρίς να έχουν υπάρξει διώξεις.

Η ΔΟΕ έχει τηρήσει όλες τις προβλεπόμενες νομικές διαδικασίες που εξασφαλίζουν την νομιμότητα της απεργίας αποχής, καταθέτοντας σχετικό εξώδικο, μέσω της νομικής συμβούλου, στην Προεδρία της Κυβέρνησης και στα υπουργεία Παιδείας, Εσωτερικών και Οικονομικών.

2.    Μπορεί να γίνει περικοπή μισθού σε όσους/ες συμμετέχουν σε μία απεργία-αποχή;

Υπενθυμίζουμε ότι η συγκεκριμένη μορφή απεργίας έχει υλοποιηθεί αρκετές φορές τόσο από την ΔΟΕ, την ΟΛΜΕ όσο και από την ΑΔΕΔΥ.

Απεργία - αποχή υλοποιήθηκε πρόσφατα από την ΔΟΕ για τη μη εφαρμογή της ζωντανής αναμετάδοσης στην τάξη και φυσικά απεργία αποχή από τις διαδικασίες αξιολόγησης των σχολείων που προβλέπονται στον ν.4692/20. Καμία περικοπή δεν έγινε στους/στις συναδέλφους που συμμετείχαν σε αυτές τις απεργίες-αποχές. Ομοίως, καμία περικοπή δεν έχει γίνει για την απεργία αποχή της  ΑΔΕΔΥ από την αξιολόγηση, που εξακολουθούν να κάνουν οι εργαζόμενοι/ες στο υπόλοιπο δημόσιο.

Υπενθυμίζουμε, ότι οι συμμετέχοντες/ουσες στην απεργία αποχή, απέχουν μόνο από τα καθήκοντα αξιολόγησης (όπως αυτά προβλέπονται στο ν. 4823/2021 και στην ΥΑ 108906/ΓΔ4/10.9.2021 (ΦΕΚ Β΄ 4189)). Όλα τα υπόλοιπα καθήκοντά τους, διδακτικά και εξωδιδακτικά, τα διεκπεραιώνουν κανονικά. Επομένως, ακόμα κι αν το ΥΠΑΙΘ θελήσει να προχωρήσει σε περικοπές, αυτές θα πρέπει να οριστούν ως ποσοστό που αναλογεί στα καθήκοντα από τα οποία απέχουμε σε σχέση με τα καθήκοντα που διεκπεραιώνουμε και μόνο για τις μέρες που υφίσταται κάποια διαδικασία αξιολόγησης.

3.    Μετά την ψήφιση του 4823/21 μπορούν να επιβληθούν οι ποινές που προβλέπονται στο αρθ. 56 σε όσους/ες συμμετέχουν στην απεργία αποχή;

Τόσο το Σύνταγμα όσο και η νομοθεσία και οι έως τώρα αποφάσεις των δικαστηρίων συνηγορούν στο ότι η απεργία είναι κατοχυρωμένο δικαίωμα των εργαζομένων και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να παρακωλύεται με οποιονδήποτε τρόπο. Άλλωστε το άρθρο 56 του 4823/21 προβλέπει ποινές σε περίπτωση «παράλειψης καθήκοντος» και η εγκύκλιος 115853/ΓΔ5/16-09-21 σε «περίπτωση μη συμμόρφωσης». Τα αρμόδια δικαστήρια έχουν ξεκάθαρα και τελεσίδικα αποφανθεί ότι η απεργία δεν συνιστά παράλειψη καθήκοντος.

4.    Μπορεί παρόλα αυτά το ΥΠΑΙΘ να προχωρήσει στην επιβολή των εν λόγω ποινών σε απεργούς;

Σύμφωνα με τη γνωμοδότηση της νομικής συμβούλου, οι προβλεπόμενες εκ του άρθρου 56 του ν.4823/2021 συνέπειες εις βάρος των εκπαιδευτικών, οι οποίοι απέχουν από τις εισαγόμενες με τις διατάξεις του ν. 4823/2021 και της κατ’ εξουσιοδοτήσεως αυτού Υπουργικής Αποφάσεως, διαδικασίες αξιολογήσεως, μπορούν να επιβληθούν μόνο στις κάτωθι περιπτώσεις:

·         σε περίπτωση, που εκπαιδευτικός απέχει της διαδικασίας αξιολογήσεως και παράλληλα δεν συμμετέχει στην απεργία αποχή

·         σε περίπτωση, που η απεργία αποχή κηρυχθεί μέσω δικαστικής αποφάσεως παράνομη και ο υπάλληλος συνεχίσει να απέχει από τις διαδικασίες αξιολογήσεως και μόνο για τον χρόνο μετά την κρίση της απεργίας ως παράνομης και όχι αναδρομικά.

Έτσι, εάν εκπαιδευτικός δηλώσει, ότι συμμετέχει στην προκηρυχθείσα απεργία αποχή, τότε νομίμως απέχει από οποιαδήποτε ενέργεια, η οποία αφορά στην αξιολόγηση, ασκώντας ένα συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα για όσο χρόνο η απεργία δεν προσβάλλεται δικαστικά.

5.    Οι νεοδιόριστοι εκπαιδευτικοί κινδυνεύουν με μη μονιμοποίηση;

Η παρ.5 του αρθ. 56 αναφέρει ότι η παράλειψη του εν λόγω καθήκοντος συνιστά αντικειμενικό λόγο αναστολής οιασδήποτε διαδικασίας εξέλιξης του στελέχους της εκπαίδευσης, του εκπαιδευτικού ή του μέλους Ε.Ε.Π. και Ε.Β.Π.. Ωστόσο, η συμμετοχή σε απεργία δεν συνιστά παράλειψη καθήκοντος και άρα ούτε πειθαρχικό παράπτωμα, αφού δε μπορεί να αποδειχθεί υπαιτιότητα, ήτοι δόλος ή αμέλεια του υπαλλήλου. Οπότε ισχύει  και σε αυτήν την περίπτωση ότι η συμμετοχή στην απεργία αποχή δεν μπορεί νομίμως να οδηγήσει στη μη νομιμοποίηση δόκιμου εκπαιδευτικού.

6.    Οι αναπληρωτές/ωρομίσθιοι δικαιούνται να συμμετέχουν στην απεργία- αποχή;

Όλοι/ες οι εκπαιδευτικοί έχουν τα ίδια ακριβώς συνδικαλιστικά δικαιώματα, ανεξαρτήτως σχέσης εργασίας. Οι αναπληρωτές/τριες και οι ωρομίσθιοι/ες έχουν κάθε δικαίωμα συμμετοχής στην απεργία αποχή. Ο νόμος που προβλέπει τις διαδικασίες πρόσληψης και διορισμών είναι ο 4589/2019, που σε καμία διάταξή του δεν αναφέρεται αποκλεισμός εκπαιδευτικού από τους πίνακες λόγω μη συμμετοχής σε διαδικασία αξιολόγησης.

Υπενθυμίζουμε ότι η ίδια εκφοβιστική φήμη κυκλοφόρησε από κύκλους του ΥΠΑΙΘ την προηγούμενη σχολική χρονιά και όπως αποδείχτηκε στην πράξη καμία συνέπεια δεν υπέστησαν όσοι και όσες συμβασιούχοι εκπαιδευτικοί συμμετείχαν πέρυσι στην απεργία αποχή, ούτε όσον αφορά την επαναπρόσληψη/διορισμό τους ούτε όσον αφορά ένσημα ή προϋπηρεσία.

7.    Η συμμετοχή στην απεργία – αποχή από την αξιολόγηση μπορεί είναι παράγοντας αποκλεισμού από τη συμμετοχή σε διαδικασίες κρίσης στελεχών

Με την διάταξη του άρθρου 36 παρ.2 ν.4489/2017 είχε αντιστοίχως προβλεφθεί στον υπόλοιπο δημόσιο τομέα, ότι η συμμετοχή στην διαδικασία αξιολόγησης, αποτελεί προϋπόθεση για την επιλογή υπαλλήλου σε διαδικασίες κρίσεων και τοποθέτησης προϊσταμένων. Η ως άνω διάταξη καταργήθηκε μεταγενεστέρως αφού με την υπ’ αρ. 559/2020 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών κρίθηκε ότι η συμμετοχή υπαλλήλου σε νομίμως προκηρυχθείσα απεργία δεν κωλύει την συμμετοχή του σε διαδικασίες επιλογής προϊσταμένων, αφού η ως άνω διάταξη έχει την έννοια της επιβολής υπηρεσιακών κυρώσεων σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση και όχι στην περίπτωση, που ο υπάλληλος ασκεί ένα συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα, όπως το δικαίωμα της απεργίας.

8.    Έχει υπάρξει στο παρελθόν αντίστοιχη περίπτωση όπου εκπαιδευτικοί απειλούνταν με τέτοιου είδους ποινές;

Ξεκινώντας από την αμέσως προηγούμενη χρονιά, υπενθυμίζουμε ότι το ΥΠΑΙΘ επιχείρησε επανειλημμένα να τρομοκρατήσει τον κλάδο, απειλώντας άμεσα ή έμμεσα με ποινές.

Την προηγούμενη σχολική χρονιά, η απεργία αποχή εφαρμόστηκε για τις κάμερες στην τάξη, για καταχώρηση απουσιών  στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση στις καταλήψεις, και φυσικά στις διαδικασίες αξιολόγησης των σχολείων που προβλέπονται στον ν.4692/20. Αποδείχτηκε στην πράξη, όπως είχε αποδειχτεί και στο παρελθόν, ότι σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις είχαμε απόλυτη νομική κάλυψη για να προχωρήσουμε στις παραπάνω δράσεις αντίστασης.

Με βάση την εμπειρία της απεργίας – αποχής στο υπόλοιπο Δημόσιο αλλά και της απεργίας-αποχής για τον συλλογικό προγραμματισμό και την εσωτερική αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου (βλ. Υ.Α. 6603/ΓΔ4/20-01-2021) που έχει κηρύξει η Δ.Ο.Ε. από τον Φεβρουάριο του 2021, δεν προκύπτει, με τα υπάρχοντα δεδομένα, οικονομική επίπτωση για τους συμμετέχοντες.

Στην περίπτωση που η κυβέρνηση, παρανομώντας, προχωρήσει σε εφαρμογή των προβλεπόμενων ποινών στο άρθρο 56 του ν. 4823/2021 (όπως έπραξε και η προηγούμενη κυβέρνηση το 2017, για τους εργαζόμενους στο δημόσιο, με την τροπολογία Γεροβασίλη, που απέκλεισε από τις κρίσεις στελεχών, όσους συμμετείχαν στην απεργία – αποχή), επιχειρώντας να αποκλείσει εκπαιδευτικούς από τις επιλογές στελεχών λόγω συμμετοχής τους στην απεργία αποχή ή να προχωρήσει σε πειθαρχικά μέτρα εναντίον τους, εκείνοι έχουν τη δυνατότητα προσφυγής στη Δικαιοσύνη, όπως έγινε και με τον ν. 4489/2017 (νόμος Γεροβασίλη). 

Το Δ.Σ. της Δ.Ο.Ε., για να καλύψει τους συναδέλφους, θα προσφύγει ενισχυτικά και αυτό στα αρμόδια δικαστήρια  και θα προχωρήσει στη σύνταξη και  κατάθεση ενιαίου κειμένου ένστασης για τυχόν πειθαρχικές διαδικασίες.

Β. ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΣΤΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ:

1.    Ποιοι/ες θεωρούνται μέλη του Συλλόγου Διδασκόντων (ΣΔ);

Ν. 1566 άρθρο 11 ΣΤ.1: «Ο σύλλογος διδασκόντων κάθε σχολείου αποτελείται από όλους τους διδάσκοντες στο σχολείο με οποιαδήποτε σχέση εργασίας και έχει ως πρόεδρο το διευθυντή του σχολείου». Επομένως, μέλος του ΣΔ είναι κάθε εκπαιδευτικός (μόνιμος/η, αναπληρωτής/τρια, ωρομίσθιος/α) που διδάσκει έστω και μία ώρα στο σχολείο. Οι ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί «Μετέχουν ισότιμα στις δραστηριότητες και τις διαδικασίες του Συλλόγου Διδασκόντων της σχολικής μονάδας στην οποία υπηρετούν…» (142628/ΓΔ4).  Το ΕΒΠ επίσης συμμετέχει ισότιμα στο Σύλλογο Διδασκόντων (27922/Γ6/08-03-2007 ΦΕΚ Β΄ 449και 88348/Δ3/30-05-2018 ΦΕΚ Β΄ 2038).

2.    Πότε συνεδριάζει ο Σύλλογος Διδασκόντων;

Ν. 1566 άρθρο 11 ΣΤ.2: «Οι συνεδριάσεις γίνονται μέσα στο ωράριο εργασίας και  σε καμιά περίπτωση σε ώρες διδασκαλίας των μαθημάτων».

3.    Πότε έχει απαρτία ο Σύλλογος Διδασκόντων;

Υπουργική Απόφαση Φ.353.1/324/105657/Δ1/2002 (ΦΕΚ 1340/16-10-2002) αρθ.37 παρ.13: «Ο σύλλογος των διδασκόντων βρίσκεται σε νόμιμη απαρτία και οι αποφάσεις του είναι έγκυρες, όταν τα παρόντα μέλη είναι περισσότερα από τα απόντα». Στο ίδιο άρθρο παρ 14: «…Το μέλος που απέχει από την ψηφοφορία ή δίνει λευκή ψήφο θεωρείται απόν». Επομένως, αν οι απόντες (είτε επειδή συμμετέχουν στην απεργία-αποχή είτε για άλλο λόγο πχ άδεια) είναι περισσότεροι δεν υπάρχει απαρτία, δε μπορεί να συνεδριάσει ο σύλλογος και δεν λαμβάνεται καμία απόφαση.

4.    Αν υπάρξει απαρτία στο ΣΔ, μπορεί ο ΣΔ με απόφασή του να συμπεριλάβει στις ομάδες δράσης όσους/ες έχουν δηλώσει ότι συμμετέχουν στην απεργία-αποχή;

Όχι. Ακόμα κι αν υπάρξει απαρτία, όσοι/ες δηλώσουν συμμετοχή στην απεργία αποχή είναι απόλυτα καλυμμένοι/ες να μη συμμετάσχουν ούτε στις ομάδες ούτε σε άλλη διαδικασία αξιολόγησης. Ο ΣΔ δε νομιμοποιείται να τους/τις βάλει υποχρεωτικά σε ομάδες εργασίας, καθώς κάτι τέτοιο θα καταπατούσε το συνταγματικά κατοχυρωμένο συνδικαλιστικό τους δικαίωμα στην απεργία.

5.    Η απεργία αποχή καλύπτει το άρθρο 11 της ΥΑ 108906/ΓΔ4, που προβλέπει κατάθεση γενικής εκτίμησης για το προηγούμενο έτος έως τέλος Σεπτεμβρίου;

Είναι προφανές ότι τα σχολεία που απείχαν από την περσινές διαδικασίες, δεν μπορούν να υποβάλλουν τέτοια εκτίμηση αφού δεν υπήρξε αποτίμηση το προηγούμενο σχολικό έτος. Αλλά και αν υπήρχαν σχολεία που πέρυσι έκαναν τις διαδικασίες αξιολόγησης δύνανται, συμμετέχοντας φέτος στην απεργία αποχή, να μην καταθέσουν τη συγκεκριμένη γενική εκτίμηση.

6.    Το επιστημονικό και βοηθητικό προσωπικό (ΕΕΠ-ΕΒΠ) μπορούν να δηλώσουν απεργία αποχή;

ΝΑΙ. Το ΕΕΠ-ΕΒΠ είναι μέλη της ΠΟΣΕΕΠΕΑ. Η ΠΟΣΕΕΠΕΑ με εξώδικο που απέστειλε στο Υπουργείο Παιδείας στις 21-9-2021,  επικαιροποίησε την απεργία αποχή.

7.    Πως δηλώνεται η απεργία αποχή;

·         Υπογράφουμε ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ τη δήλωση αποχής που έχει αποσταλεί από την ΔΟΕ και την καταθέτουμε στο πρωτόκολλο του σχολείου. Η δήλωση αυτή έχει συνταχθεί από τη νομική σύμβουλο της ΔΟΕ. Η υπογεγραμμένη δήλωση της απεργίας αποχής κατατίθεται σε κάθε περίπτωση στο πρωτόκολλο του σχολείου.

·      Αν η πλειοψηφία του Σ.Δ. δηλώνει ότι συμμετέχει στην απεργία-αποχή, τότε η συνεδρίαση του ΣΔ δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί γιατί δεν έχει απαρτία. 

·         Αν υπάρξει απαρτία και συνεδριάσει ο Σύλλογος Διδασκόντων, η δήλωση για την απεργία-αποχή κατατίθεται και στο πρακτικό.

·         Το πρακτικό δεν υπογράφεται από τους απεργούς, αφού θεωρούνται απόντες.

·         Ο λόγος που καταθέτουμε τη δήλωση στο πρακτικό είναι για να είναι δικαιολογημένη η απουσία μας.

8.    Η απεργία αποχή μπορεί να δηλωθεί μόνο στην ειδική συνεδρίαση του ΣΔ;

Ο λόγος που θέλουμε να κατατεθεί στην συνεδρίαση του ΣΔ είναι για να μην υπάρξει απαρτία και να μπλοκαριστούν οι διαδικασίες. Ωστόσο, επισημαίνουμε ότι η απεργία αποχή είναι διαρκείας (για όσο ισχύει ο ν. 4823/2021 και οι σχετικές ΥΑ), δεν αφορά μόνο στις αρχικές συνεδριάσεις αλλά και σε όλες τις διαδικασίες που θα ακολουθήσουν. Αυτό σημαίνει, ότι αν κάποιος/α συνάδελφος δεν δηλώσει αρχικά απεργία αποχή και μπει στις ομάδες, αλλά αργότερα αλλάξει γνώμη και πειστεί να συμμετάσχει στην απεργία αποχή μπορεί να τη δηλώσει ανά πάσα στιγμή (καταθέτοντας τη δήλωσή του στο πρωτόκολλο του σχολείου).

·         Εάν δεν υπάρχει απαρτία, η συνεδρίαση λύεται, δεν συντάσσεται και δεν υπογράφεται κανένα πρακτικό στο Βιβλίο πρακτικών του Συλλόγου Διδασκόντων (στο Βιβλίο Πρακτικών καταγράφονται οι αποφάσεις του Συλλόγου Διδασκόντων όταν υπάρχει απαρτία)

Ο/η διευθυντής/ντρια ή προϊσταμένη καταγράφουν στο Βιβλίο Πράξεων του/της διευθυντή/ντριας ότι:

«Στο …….Δημοτικό Σχολείο/Νηπιαγωγείο, στις ……..(ημερομηνία) με βάση την Υ.Α. 108906/ΓΔ4/10-9-2021 με τίτλο: «Συλλογικός προγραμματισμός, εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση των σχολικών μονάδων» , προγραμματίστηκε συνεδρίαση του Συλλόγου Διδασκόντων. Διαπιστώθηκε ωστόσο, ότι δεν υπήρχε απαρτία καθώς, λόγω συμμετοχής συναδέλφων στην απεργία-αποχή που έχει κηρύξει η ΔΟΕ (Αρ. Πρωτ. 1856/15/9/2021), οι παρόντες δεν ήταν περισσότεροι από τους απόντες όπως προβλέπεται από την Υ.Α. Αριθ. Φ.353.1/324/105657/Δ1/2002, ΦΕΚ 1340/16-10-2002 Άρθρο 37, π.13. Επομένως, λόγω έλλειψης απαρτίας, η συγκεκριμένη ειδική συνεδρίαση για την ενημέρωση του Συλλόγου Διδασκόντων σχετικά με το νέο σύστημα εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης σχολικών μονάδων, όπως περιγράφεται στα άρθρα της ως άνω Υ.Α. δεν πραγματοποιήθηκε.

 ΚΑΛΟΥΜΕ ΟΛΟΥΣ ΚΑΙ ΟΛΕΣ ΤΟΥΣ/ΤΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ

ΣΕ ΜΑΖΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΑΠΕΡΓΙΑ ΑΠΟΧΗ

ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ