Ένας ψηλός, σχεδόν άσαρκος άνδρας, ντυμένος με λευκό λινό κοστούμι κατεβαίνει σιδηροδέσμιος από το φορτηγό και οδηγείται συνοδεία χωροφυλάκων στην αίθουσα του Έκτακτου Στρατοδικείου Αθηνών.
«Στενή κι’ αδιάβατος, τραχεία η οδός»* για τον Νίκο Πλουμπίδη καθώς βαδίζει παγιδευμένος στην διπλή δίκη. Το Στρατοδικείο τον καταδικάζει για κατασκοπεία και οδηγεί τον «αρχικακούργο κομμουνιστή» στο εκτελεστικό απόσπασμα. Το ΚΚΕ, το κόμμα που αφιέρωσε τη ζωή του τον έχει αποκηρύξει δημόσια ως «χαφιέ της Ασφάλειας» όταν συνελήφθηκε από τις διωκτικές αρχές της ελληνικής πολιτείας τον Νοέμβριο του 1952, σ’ όλη τη διάρκεια της δίκης και συνεχίζοντας, δια του ραδιοφωνικού σταθμού «Ελεύθερη Ελλάδα», με καταγγελίες περί «εικονικής εκτέλεσης».
Ο «Μπάρμπας» της παρανομίας, ο βασικός εκπρόσωπος του παράνομου κλιμακίου του ΚΚΕ στην Ελλάδα σε συνθήκες κοινωνικής ασφυξίας με τα ξερονήσια και τις φυλακές να βουλιάζουν από εξόριστους και πολιτικούς κρατούμενους, ο πιστός θεματοφύλακας της κομματικής γραμμής και ταυτόχρονα ο πολιτικός που «οδήγησε την ΕΔΑ στις εκλογές της 9ης Σεπτεμβρίου 1951 και άνοιξε τον δρόμο στο μέτωπο εκείνο που έφερε το ΚΚΕ και την Αριστερά στην αντίπερα όχθη»* δίνοντας σ' έναν ολόκληρο κόσμο ανάσα νομιμότητας, είχε προλάβει στη δίκη του να δώσει την τελευταία μάχη της μακράς ιστορίας του και προσφοράς του στο λαϊκό κίνημα.
Στην απολογία του με σύνθημα «Τιμή μου είναι η τιμή του Κόμματος» υπερασπίζεται την κομμουνιστική του ιδεολογία, την προσωπική στρατηγική τακτική του και τις πολιτικές θέσεις της ηγεσίας του ΚΚΕ.
Πίσω από την εικόνα του άκαμπτου κομμουνιστή, το κορυφαίο ηγετικό στέλεχος κρύβει επιμελώς τη θλίψη και την οδύνη. Για να αποφύγει τα σχόλια των δημοσιογράφων, του κόσμου και τις κάμερες των φωτορεπόρτερ από οποιαδήποτε ψυχική του έκφραση στην πολύκροτη δίκη «πνίγει την θύελλα που φούντωσε μέσα του και το βούρκωμα των ματιών»* όταν αντικρίζει για πρώτη και τελευταία φορά τον «σκύμνο» του, όπως αποκαλεί με απέραντη τρυφερότητα τον μοναχογιό του.
Ποια είναι η ανθρώπινη πλευρά της εμβληματικής φυσιογνωμίας του κομμουνιστικού κινήματος; πώς καταφέρνουν να λειτουργούν οι συγγενικοί δεσμοί, ιδιαίτερα, με τη σύζυγό του Ιουλία Παπαχρίστου-Πλουμπίδη, επίσης κομματικό μέλος και πολιτική κρατούμενη από το 1949 στις φυλακές Κάστορος και στη συνέχεια για μια δεκαετία στις φυλακές Αβέρωφ.
Από την απομόνωση των φυλακών Σωτηρία, ο Νίκος Πλουμπίδης στέλνει τον Δεκέμβριο του 1953 στη σύζυγό του μια κάρτα με ευχές στις φυλακές Αβέρωφ, ζωγραφισμένη στη μία πλευρά από την ίδια * .
Μόνος σαν τον Ιώβ
«Αγαπητή μου Ιουλία,
Σε δυο μέρες έχουμε την γιορτή σου. Τι να σου στείλω; την καρδιά μου σού την έχω δώσει πριν από πολύ καιρό. Απ’ εδώ που είμαι δεν έχω να σου στείλω άλλο από θερμές ευχές για να ζήσης ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ, να γίνης γρήγορα ΕΛΕΥΘΕΡΗ και να ιδής πραγματοποιούμενο κάθε σου όνειρο και κάθε σου ΙΔΑΝΙΚΟ. Όταν βλέπεις το γυιό μας να τον φιλάς και από μένα και να του λες ότι και ο πατέρας του τον αγαπά πάρα πολύ και αυτός θέλει να τον βλέπη και να τον φιλά, μα δεν τον αφήνουν.
Όσο για μένα είμαι καλά. Ζω κατάμονος αλλά πάντα σαν τον Ιώβ της γραφής παρ’ όλο που δεν ελπίζω το τέλος εκείνου.
Σε φιλώ γλυκά
Νίκος
19.ΧΙΙ.1953
Ο Νίκος Πλoυμπίδης, ο «κόκκινος δάσκαλος» από τα Λαγκάδια Γορτυνίας εκτελέστηκε χαράματα της 14ης Αυγούστου 1954 στο Δαφνί. Σε προχωρημένο στάδιο φυματίωσης και με όση ανάσα τού απέμενε ζητωκραύγασε υπέρ του ΚΚΕ.
Αντιμετώπισε την αναπόφευκτη εκτέλεση του γαλήνια και με ήσυχη τη συνείδησή του. Αθόρυβα μπήκαν οι φύλακες στο κελί του περασμένα μεσάνυχτα στις φυλακές Σωτηρίας για να τον ειδοποιήσουν ότι θα τον εκτελέσουν. Αρνήθηκε να μεταλάβει και να εξομολογηθεί όπως του ζήτησε ο ιερέας των φυλακών.
Έγραψε το τελευταίο γράμμα στους δικούς του και μια επιστολή προς την Κυβέρνηση : «Ο Πλαστήρας σκότωσε τον Μπελογιάννη. Ο Παπάγος τάρα σκοτώνει εμένα, έτσι λοιπόν συμπληρώνεται το έργον του Συναγερμού. Είθε ο θάνατος μου να φέρη αμνηστία, αγάπη και ειρήνη στην Ελλάδα»*. Τα παρέδωσε στον αστυφύλακα. Αποχαιρέτησε τους κρατούμενους συντρόφους του με τον συνήθη χαιρετισμό των μελλοθανάτων «γεια σας παιδιά» χωρίς να λάβει καμία απόκριση. Με σιδηρόφρακτο καμιόνι του Τμήματος Μεταγωγών, συνοδεία χωροφυλάκων και του ιερέα οδηγήθηκε σε ασυνήθιστο τόπο εκτελέσεων, σε μια χαράδρα στο Δαφνί, κι ενώ η απόφαση της θανατικής καταδίκης του «δις εις θάνατο» εκκρεμούσε από καιρό στο γραφείο του υπουργού Δικαιοσύνης.
«Πώς βαδίσαμε όμως εμείς ως τον χώρο του Δαφνιού όπου υψώθηκαν οι κάννες του εκτελεστικού αποσπάσματος; [...] Στον Κρανίου τόπον όπου έφτασε μόνος; Ο Καιάδας του στιγματισμού είχε μάλλον κορεσθεί. [...] την ίδια στιγμή κορυφωνόταν η δοκιμασία της κομμουνιστικής συνείδησης»*
Η «υπόθεση Πλουμπίδη» συγκλόνισε κομματικά μέλη και την ευρύτερη Αριστερά διαχρονικά, ενώ η σύγχυση που προκάλεσε έγινε αντικείμενο εκμετάλλευσης από τις μετεμφυλιακές κυβερνήσεις σε βάρος του ΚΚΕ.
Η ολιγόλογη ανακοίνωση του ΚΚΕ το 1958 για την «αποκατάσταση μνήμης» του Νίκου Πλουμπίδη από την 9η Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής δεν έγινε ευρέως γνωστή στα μέλη του κόμματος παρά μονάχα πολύ αργότερα, πολλώ δε μάλλον στον ελληνικό λαό που επί μακρόν άκουγε και διάβαζε στις εφημερίδες τη συκοφάντηση του Νίκου Πλουμπίδη από το κόμμα του.
«...πληγώθηκες, πικράθηκες, πόνεσες, ντράπηκες και ακόμη κηλιδώθηκες εξ αιτίας μου...»
Μέσα από την απομόνωση στις φυλακές Σανατορίου Σωτηρίας (1953-1954) και καθώς το τέλος της τραγικής του πορείας πλησιάζει, ο Νίκος Πλουμπίδης γράφει ιδιόχειρα σημειώματα με τελικό παραλήπτη το Π.Γ του ΚΚΕ ελπίζοντας ότι μετά τον θάνατό του το κόμμα θα τον αποκαταστήσει. Γραμμένα σε ριζόχαρτο από πακέτα τσιγάρων που μετέφερε η πεθερά του στις επισκέψεις της στην φυλακή, τα σημειώματα διαφύλαξε για χρόνια η οικογένεια ως επτασφράγιστο μυστικό, όπως ο ίδιος είχε ζητήσει, έως ότου καταστεί δυνατό να τα παραδώσει στην ηγεσία του ΚΚΕ ο αδελφός της Ιουλίας, Δημοσθένης Παπαχρίστου.
Σε σημείωμα του* από τις φυλακές Σωτηρίας, που έφτασε στην κρατούμενη σύζυγό του τον Φεβρουάριο του 1954 ο Νίκος Πλουμπίδης γράφει με αφορμή την επέτειο τού γάμου τους:
Αγαπητή μου,
[...]Επικοινωνώντας μαζί σου ύστερα από πολύν καιρό, αναρωτιέμαι αν μπορώ να σε συγχαρώ και να σου ευχηθώ για το δικό μας σοβαρό γεγονός της 23 Φλεβάρη και αναρωτιέμαι, επειδή από το γεγονός αυτό πηγάζουν για σένα σήμερα πάρα πολλές πίκρες. Στην ένωση μας εγώ βρήκα την αγαπημένη συντρόφισσα της ζωής μου. [...] Απέκτησα με σένα το μεγαλύτερο δημιούργημα της ζωής μου, τον ΔΗΜΗΤΡΗ μας. Καμάρωνα και καμαρώνω γιατί η γυναίκα μου ήταν και είναι μια εξαιρετική αγωνίστρια του λαϊκού κινήματος. ΕΣΥ; βρήκες τον αγαπημένο σύντροφο της ζωής σου; απέκτησες με μένα το μεγαλύτερο δημιούργημα της ζωής σου, τον γιο μας. Άλλοτε καμάρωνες για τον άντρα σου, σήμερα όμως;
Μαύροι άνθρωποι τα κατάφεραν να υφάνουν ολόκληρο πλέγμα προδοσιών και ατιμιών εναντίον μου, που όχι μόνο δεν καμαρώνεις για τον άντρα σου, αλλά πληγώθηκες, πικράθηκες, πόνεσες, ντράπηκες και ακόμη κηλιδώθηκες εξ αιτίας μου. Δεν ξέρω τι πιστεύεις για μένα στα κατάβαθα της ψυχής σου [...] Λυπούμαι εξαιρετικά για ό,τι έγινε, γίνεται και θα γίνεται εναντίον μου. Σου ζητάω συγγνώμη για τις πικρίες που σας ποτίζω όμως δεν φταίω. ΔΕΝ έκανα τίποτα για να χαρακτηρισθώ προδότης από το κόμμα μου, από τους συντρόφους μου, από τους φίλους μου. ΟΧΙ δεν φταίω. Πάντα έκανα το καθήκον μου με αυτοθυσία, με πίστη, με αφοσίωση. Στάθηκα σ' όλη μου τη ζωή εκείνος που γνώρισες και ένωσες τη ζωή σου με μένα. ΔΕΝ φταίει ούτε το Π.Γ. για ό,τι είπε και λέει εναντίον μου. Έπεσε κι αυτό θύμα σατανικής πλεκτάνης των εχθρών που δρουν εδώ μέσα στο κόμμα. Όταν ήμουν ελεύθερος οι εχθροί του κόμματος έχυναν ύπουλα και άτιμα το δηλητήριο εναντίον μου, αλλά ανοιχτά δεν τολμούσαν να με χτυπήσουν. Όταν όμως πιάστηκα και κλείστηκα στα σίδερα απ' όπου δεν μπορούσα να αμυνθώ, τότε βρήκαν την ευκαιρία να παρουσιάσουν τη σύλληψη μου σα σκηνοθεσία και να παρασύρουν το Π.Γ. να με χτυπήσει πριν κάνω ανοιχτές δήθεν αποκαλύψεις κατά του κόμματος. Χρησιμοποιούν κάθε άτιμο και εγκληματικό μέσο για να σπάσουν το ηθικό μου, να με κάνουν να αγανακτήσω για το ΑΔΙΚΟ και ΑΤΙΜΩΤΙΚΟ χτύπημα και να στραφώ εναντίον του κόμματος. Θα συνεχίσουν το άτιμο όργιο, για να καλύπτονται οι χαφιέδες που ζουν μέσα στο κόμμα και να φορτώνουν σε μένα τις ζημιές που κάνουν αυτοί στο κόμμα. Το Π.Γ. θα συνεχίσει να παρασύρεται και να με χτυπάει , ώσπου νάρθει στην Ελλάδα και να ελέγξει μόνο του τα πράγματα. Όσο για μένα, τίποτα δεν θα με κάνει να στραφώ εναντίον του κόμματος. Θα σηκώνω τον καθημερινά βαρύτερο σταυρό του μαρτυρίου μου και θα μένω ακλόνητος περιμένοντας τον θάνατο σα λυτρωμό.
Θα’ ρθει, βέβαια, καιρός που η κατηγορία θα πέσει και εκείνοι που με κατηγορούν και με βρίζουν θα ντρέπονται για τον εαυτό τους, μα τότε θα’ ναι πολύ αργά, γιατί εγώ θα ΄χω πεθάνει και ΣΥ θα’ χεις υποφέρει και πικραθεί, που η δικαιοσύνη και η αποκατάσταση θα σου είναι δώρο άδωρο. Εσύ και το παιδί μας με απασχολείτε πολύ. Ψάχνω να βρω λύση για να σας απαλλάξω από την κηλίδα που σας φόρτωσα χωρίς να το θέλω και χωρίς να φταίω. Για το κόμμα και την ηγεσία του κόμματός μας έκανα το καθήκον μου με την απολογία μου στο στρατοδικείο και με τις γραπτές δηλώσεις μου στην «ΑΛΛΑΓΗ» στις 4.8.1953 και στη «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» στις 17.10.1953. Για σας τι να κάνω; Αν με εκτελέσουν, πράγμα που πολύ το επιθυμώ για να ησυχάσω, θάναι πολύ καλά για σας. Δεν ξέρω όμως αν φτάσουν στην εκτέλεση και γιατί η διεθνής και η εσωτερική κατάσταση σήμερα δεν το σηκώνει και γιατί η μη εκτέλεση τους συμφέρει για να διαιωνίζεται η σύγχυση αν είμαι χαφιές ή όχι. Δεν βρίσω άλλη λύση από: Να με αποκηρύξεις. Να πάρεις διαζύγιο σε βάρος μου με οποιονδήποτε λόγο. Ακόμα, το παιδί μας να μη φέρει το όνομά μου αλλά το δικό σου, είτε σιωπηρά είτε υιοθετημένο από ένα απ’ τα παιδιά. Τέλος, δέχομαι Ο,ΤΙΔΗΠΟΤΕ αποφασίσετε αρκεί να μη θίγεται το κόμμα. Ρώτησε τη μικρή και τη φίλη και αποφάσισε. Μη διστάσετε στην απόφασή σας από συναισθηματισμούς ή από το αν πονέσω.
[...] Αγαπητή μου. Δεν σου στέλνω συγχαρητήρια για τις 23 Φλεβάρη. Σου στέλνω ευχές με όλη μου τη ψυχή, να ιδείς πραγματοποιημένα τα όνειρα και τα ιδανικά σου.
Πάντα με πολλή αγάπη
Ν.
ΙΙ 1954
Τι θα μπορούσε να αποτυπώσει καλύτερα το τεράστιο βάρος της πολιτικής υπόθεσης Πλουμπίδη από το συγκλονιστικό γράμμα του ίδιου προς τη γυναίκα του;
Νατάσσα Δομνάκη*
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Νίκος Πλουμπίδης γεννήθηκε στα Λαγκάδια Αρκαδίας στις 31 Δεκέμβρη του 1902 από φτωχή αγροτική οικογένεια. Υπηρέτησε στο στρατό για ένα χρόνο έως τον Οκτώβριο του 1923. Εγγράφεται αμέσως μετά στο Διδασκαλείο του Πύργου Ηλείας και αποφοιτά ως δάσκαλος τον Ιούλιο του 1924. Τον Σεπτέμβριο του 1926 διορίστηκε στη Βούρμπα Ελασσόνας και υπηρετεί εκεί ως το το 1929. Στην Ελασσόνα έρχεται σε επαφή με κομμουνιστές της περιοχής, διαβάζει τα πρώτα επαναστατικά βιβλία το "Αλφαβητάριο του κομμουνισμού" και τον "Ιστορικό υλισμό" του Μπουχάριν, αποδέχεται τις σοσιαλιστικές ιδέες και γίνεται μέλος του ΚΚΕ.
Παράλληλα αναπτύσσει συνδικαλιστική δράση στον διδασκαλικό κλάδο. Τον Αύγουστο του 1929 κατεβαίνει στην Αθήνα για μετεκπαίδευση στο Διδασκαλείο Στοιχειώδους Εκπαίδευσης και παίρνει μέρος στη μεγάλη φοιτητική απεργία του 1929, πιάνεται και ξυλοκοπείται άγρια. Οι γιατροί διαπιστώνουν ότι πάσχει από φυματίωση και μπαίνει για λίγο σε Σανατόριο
Στα πρώτα βήματα της συνδικαλιστικής του πορείας εξελέγη μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής Δημοσιοϋπαλληλικής Ομοσπονδίας και λίγο αργότερα της Πανυπαλληλικής Συνομοσπονδίας.[1] Για τις πρώτες του αυτές δραστηριότητες συνελήφθη τον Μάρτη του 1931, επί κυβερνήσεως Ελ. Βενιζέλου, για παράβαση του Ν.2229 του γνωστού Ιδιώνυμου και καταδικάστηκε σε 3 μήνες φυλάκιση με παράλληλη απόλυση από τη θέση του. Έκτοτε αφιερώθηκε στον συνδικαλισμό και αναδείχθηκε σε ηγετικό στέλεχος της Ενωτικής Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδος (ΕΓΣΕΕ).[5]. Από τον Γενάρη του 1934 έως τον Αύγουστο του 1935 αντιπροσωπεύει την Ενωτική ΓΣΕΕ στην Κόκκινη Συνδικαλιστική Διεθνή στη Μόσχα, όπου παράλληλα σπουδάζει στη Λενινιστική Σχολή (MLS).
Παράλληλα με τη συνδικαλιστική του δράση ανήλθε και στην ηγεσία του ΚΚΕ. Ανέλαβε διάφορες καθοδηγητικές θέσεις και συμμετείχε στην αντιπροσωπεία του ΚΚΕ που πήρε μέρος στο 7ο Συνέδριο της Γ' Διεθνούς στη Μόσχα το καλοκαίρι του 1935. Στο δε 6ο Συνέδριο του ΚΚΕ τον Δεκέμβρη του 1935 ο Πλουμπίδης εκλέχτηκε στην Κεντρική Επιτροπή του κόμματος.
Οι στερήσεις και φυλακίσεις υπέσκαψαν την υγεία του και προσβλήθηκε από φυματίωση ήδη από το 1929.
Στις 22 Μαΐου 1939 ο Πλουμπίδης συνελήφθη στο Κουκάκι από την Ασφάλεια σε κομματικό ραντεβού με τον Γ. Μιχαηλίδη, κατόπιν προδοσίας του Δ. Κουτσογιάννη, αλλά επειδή έπασχε από φυματίωση μεταφέρθηκε στο σανατόριο «Σωτηρία» στην πτέρυγα πολιτικών κρατουμένων. Τον Νοέμβριο του ίδιου έτους η Ασφάλεια πέτυχε τη σύλληψη του Σιάντου και του Σκαφίδα, οπότε η εκλεγμένη ΚΕ από το 6ο Συνέδριο του ΚΚΕ τον Δεκέμβρη του 1935 αποκεφαλίστηκε. Το μόνο ασύλληπτο μέλος εκείνης της ΚΕ ήταν ο Δαμιανός Μάθεσης ο οποίος είχε τεθεί στο περιθώριο γιατί υπήρχαν υποψίες ότι ήταν χαφιές της Αφάλειας.
Τα ασύλληπτα στελέχη του ΚΚΕ Δημήτρης Παπαγιάννης, Βαγγέλης Κτιστάκης, Χρήστος Κανάκης και Σταματία Βιτσαρά - Κτιστάκη συγκρότησαν στα τέλη του 1939 νέα καθοδήγηση, τη λεγόμενη Παλιά Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ (ΠΚΕ). Ο Πλουμπίδης που ήταν έγκλειστος στη Σωτηρία μέσω ενός παρανόμου δικτύου, συνδέθηκε με την ΠΚΕ και είχε την καθοδήγηση της, αρθρογραφώντας κατά διαστήματα στον παράνομο Ριζοσπάστη που εξέδιδε.
Τον Ιούλιο του 1941 ο Πλουμπίδης έδωσε εντολή στα μέλη της ΠΚΕ να προσχωρήσουν στη Νέα Κεντρική Επιτροπή που είχε σχηματιστεί από στελέχη του ΚΚΕ που είχαν αποδράσει από τους τόπους κράτησής τους και να τους παραδώσουν τον παράνομο εκδοτικό μηχανισμό.
…Mεταφέρθηκε από το σανατόριο Σωτηρία στις φυλακές της Τρίπολης από όπου δραπέτευσε στις 26 Φλεβάρη του 1942.[15] Αμέσως μετά την δραπέτευσή του φθάνει στην Αθήνα και εντάσσεται στην καθοδήγηση του ΚΚΕ. Παράλληλα εντάσσεται στις γραμμές της Εθνικής Αντίστασης, αναλαμβάνοντας την καθοδήγηση του Εργατικού ΕΑΜ.[16] Το Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς εξελέγη μέλος του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΕ στη 2η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη.
Σε όλη τη διάρκεια της Κατοχής έδρασε στην Αθήνα και ήταν από τους βασικούς διοργανωτές των κινητοποιήσεων του ΕΑΜ κατά της πολιτικής επιστράτευσης (Φλεβάρης-Μάρτης 1943), κατά της επέκτασης της βουλγαρικής ζώνης κατοχής (Ιούλιος 1943) κλπ.
Μετά την απελευθέρωση από τους Γερμανούς, τον Απρίλιο του 1945, εκλέχτηκε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής από την 11η Ολομέλεια και συμμετείχε στο νέο Πολιτικό Γραφείο. Μετά την επάνοδο όμως του Νίκου Ζαχαριάδη από το Νταχάου το Μάιο του 1945, ο Ν. Πλουμπίδης δεν εκλέχτηκε ξανά στο Πολιτικό Γραφείο.
Όταν στα τέλη του 1947 το ΚΚΕ τέθηκε εκτός νόμου και η ηγεσία του έφυγε για τους ορεινούς όγκους της βόρειας Πίνδου, ο Πλουμπίδης παρέμεινε στην Αθήνα και ανέλαβε την καθοδήγηση των οργανώσεων του ΚΚΕ στην Αθήνα και τον Πειραιά μαζί με την Χρύσα Χατζηβασιλείου. Την άνοιξη του 1948 που έφυγε και η Χατζηβασιλείου για το Γράμμο, ο Πλουμπίδης μαζί με τον Στέργιο Αναστασιάδη ανέλαβαν την καθοδήγηση και μετά τη σύλληψη του Αναστασιάδη τον Μάρτη του 1949 συνέχισε μόνος του την κομματική καθοδήγηση των παράνομων οργανώσεων του ΚΚΕ στην πρωτεύουσα.
Όταν τελείωσε ο Εμφύλιος Πόλεμος τέθηκε επικεφαλής της παράνομης κομματικής οργάνωσης εσωτερικού, φροντίζοντας και την έκδοση της εφημερίδας "Δημοκρατικός".
Κατά την αρχική σύλληψη του Νίκου Μπελογιάννη (20 Δεκεμβρίου 1950) και 90 περίπου άλλων στελεχών του ΚΚΕ, από τις αστυνομικές Αρχές, με την κατηγορία της κατασκοπείας, ο Νίκος Πλουμπίδης διέφυγε τη σύλληψη και έκτοτε παρέμενε "εν κρυπτώ" σε διάφορα κρησφύγετα. Όταν ιδρύθηκε η ΕΔΑ (3 Αυγούστου του 1951) πρότεινε τότε ο Ζαχαριάδης στην εκτελεστική επιτροπή, για τις επικείμενες εκλογές, να χρίσει υποψηφίους βουλευτές της τους Νίκο Πλουμπίδη και Νίκο Μπελογιάννη. Η ΕΔΑ όμως φοβούμενη μην εκτεθεί για συνεργασία με το παράνομο ΚΚΕ, αντ΄ αυτών προτίμησε να συμπεριλάβει τους Μανώλη Γλέζο και Αντώνη Αμπατιέλο, επίσης θανατοποινίτες.
Στη συνέχεια με την ανακάλυψη των δύο παράνομων ασυρμάτων του ΚΚΕ, σε σπίτια στην Ανω Γλυφάδα και την Καλλιθέα (13 Νοεμβρίου 1951), ακολούθησε η δεύτερη δίκη του Ν. Μπελογιάννη και κάποιων συντρόφων του αυτή τη φορά σε τακτικό στρατοδικείο το οποίο την 1η Μαρτίου του 1952 εξέδωσε επίσης θανατική ποινή, όπως είχε εκδώσει και το προηγούμενο έκτακτο στρατοδικείο, "δις εις θάνατον" σε συνολικά οκτώ «εχθρούς της πατρίδος», στους Ν. Μπελογιάννη, Δημήτρη Μπάτση (διαπρεπή οικονομολόγο), Η. Αργυριάδη, Ν. Καλούμενο, Χ. Τουλιάτο, Μ. Μπιομπιάνο, Τ. Λαζαρίδη και Έλλη Παππά, (αδελφή της Διδώς Σωτηρίου), που η ποινή της μετατράπηκε σε ισόβια δεσμά λόγω πρόσφατης μητρότητας.
Στο χρονικό στάδιο που ακολούθησε, σε αναμονή της απόφασης του Συμβουλίου Χαρίτων που είχαν προσφύγει οι θανατοποινίτες και συγκεκριμένα την 12η ημέρα όλως απροσδόκητα ο Ν. Πλουμπίδης έστειλε "ανοικτή επιστολή", στον τύπο, στην οποία υπήρχαν και τα δακτυλικά αποτυπώματά του για να μην αμφισβητηθεί η γνησιότητά της, στην οποία ανέφερε ότι οι ασύρματοι που είχαν εντοπιστεί και επί των οποίων στηρίχθηκε το κατηγορητήριο ελέγχονταν από τον ίδιο και όχι από τον Μπελογιάννη, ο οποίος είχε σταλεί στην οργάνωση από την Ηγεσία σε αντικατάσταση αυτού (του Πλουμπίδη).
Τότε ο Ζαχαριάδης που βρισκόταν με την ηγεσία του κόμματος στο Βουκουρέστι και από εκεί συντόνιζε τη δράση του ΚΚΕ, από τον λεγόμενο τότε "Ραδιοφωνικό σταθμό της ελεύθερης Ελλάδας", στην ελληνόφωνη εκπομπή "Φωνή της Αλήθειας", δήλωσε ότι η επιστολή αυτή ήταν κατασκεύασμα της Αστυνομίας και ότι ο Πλουμπίδης βρισκόταν στο εξωτερικό. Αντίθετα στη δήλωση αυτή το Υπουργείο Εσωτερικών ανακοινώνει επίσημα πως ο γραφικός χαρακτήρας της επιστολής και η υπογραφή είναι γνήσια. Η επιστολή του Ν. Πλουμπίδη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Προοδευτική Αλλαγή" στις 16 Μαρτίου (1952) όπου ανέφερε:
«1. Εγώ και όχι ο Μπελογιάννης είμαι υπεύθυνος για την παράνομη οργάνωση του ΚΚΕ.
Κατά συνέπεια ευθύνομαι για όλες τις πρωτοβουλίες και ενέργειες αυτής της οργάνωσης.
2. Δεν έχω σκοπό να παραστήσω τον γενναιόψυχο εκ του ασφαλούς. Δεσμεύομαι να παραδοθώ στις
Αρχές για να δικαστώ, ευθύς μόλις η καταδίκη του φίλου μου και συντρόφου Μπελογιάνη ακυρωθεί.
Νίκος Πλουμπίδης, μέλος της Κ.Ε. του ΚΚΕ.
Υ.Γ. Πολλοί είναι εκείνοι που γνωρίζουν τον γραφικό μου χαρακτήρα. Εντούτοις για το γνήσιο
της επιστολής, προσθέτω τα δακτυλικά μου αποτυπώματα. Αθήνα 12-3-1952.»
Όταν η επιστολή αυτή έγινε γνωστή στον Ν. Μπελογιάννη που ανέμενε στη φυλακή την απόφαση του Συμβουλίου Χαρίτων, φέρεται να δήλωσε στο συνήγορό του Μηνά Γαλέο, που τον επισκέφτηκε, «ο Νίκος Πλουμπίδης σε καμιά περίπτωση δεν ήταν όργανο της ασφάλειας».΄
Πεποίθηση μας είναι ότι οι Αμερικανοί είχαν σπάσει τον κώδικα επικοινωνίας μέσω των ασυρμάτων της ηγεσίας του ΚΚΕ με την καθοδήγηση εντός της χώρας, γεγονός, που τους επέτρεψε να καθοδηγήσουν με τα ντόπια όργανα τους την καλλιέργεια έντονου κλίματος χαφιεδολογίας, τακτική διαλυτική για τις οργανώσεις και τη δράση του ΚΚΕ και αφοπλιστική αλλά και παραπλάνησης της ηγεσίας του.
*ΠΗΓΕΣ:
1. «Δίκη Νικολάου Πλουμπίδη»: ποίημα του Δημήτρη Δούκαρη (ενότητα Καλλίστη Θήρα, 1953 )
2. Ιωάννα Παπαθανασίου «Ο πολιτικός Πλουμπίδης»( εφημερίδα Αυγή 19/8/2014)
3,4,7. Αρχείο Οικογένειας Νίκου Πλουμπίδη(Μουσείο Μπενάκη)
5. από την αναφορά του αστυφύλακα προς τους ανωτέρους του ( φάκελος της Ασφάλειας για τον Ν Πλουμπίδη ). Δημοσιεύτηκε στο αφιέρωμα της Εφημερίδας των Συντακτών για τα 60 χρόνια από την εκτέλεση του 14/8/2014.Με τη συμβολή των Δ.Αρβανίτη,Β.Καραμανωλάκη, Ντ.Κουσίδου, Η.Νικολακόπουλου, Δ.Πλουμπίδη.
6. Στάθης Δρομάζος: «Θητεία» (έκδ. 1966)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου