Γιατί αρνούμαι την εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση των σχολικών μονάδων

Τζένη Σιούτη*

«Παιδεία είναι το πόσο μπορούμε να έρθουμε απέναντι στο σύστημα και στους συστημικούς, παιδεία είναι η γενναιότητα και η ευθύνη» André Breton

Αυτές τις μέρες στους συλλόγους εκπαιδευτικών της χώρας συζητιέται η Εσωτερική και Εξωτερική Αξιολόγηση της Σχολικής Μονάδας, που έχει προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων και οδήγησε την ΟΛΜΕ στην προκήρυξη απεργίας-αποχής των εκπαιδευτικών από τις αντίστοιχες διαδικασίες. Δεν θα προσπαθήσω σε αυτό εδώ το σημείωμα να αναλύσω τις επιπτώσεις μιας τέτοιας απόφασης και μάλιστα μεσούσης της πανδημίας και με τα σχολεία κλειστά. Άλλωστε το έχει κάνει και μάλιστα πολύ καλά και η ομοσπονδία μας (ΟΛΜΕ), αλλά και οι 11 Οργανωτικοί Συντονιστές Ε.Ε. από ΠΕ.Κ.Ε.Σ. όλης της χώρας καθώς και πάρα πολλοί συνάδερφοί μου με τις παρεμβάσεις τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Θα μιλήσω για τον εαυτό μου και θα προσπαθήσω να σας πω γιατί αρνούμαι αυτή την αξιολόγηση.

• Αρνούμαι γιατί:

• Δεν θέλω την κατηγοριοποίηση των σχολείων σε καλά και σε «κακά», δεν θέλω δηλαδή τον ταξικό διαχωρισμό της εκπαίδευσης.
• Δεν θέλω ένα φτωχό δημόσιο σχολείο που θα αναζητά αγωνιωδώς σπόνσορα για να επιβιώσει.
• Δεν θέλω οι νόμοι της αγοράς να διατρέχουν και να διαμορφώνουν τη λειτουργία του σχολείου.
• Δεν θέλω μια γνώση που θα πωλείται και θα αγοράζεται, που θα γίνεται εμπόρευμα, αντί για κοινωνικό αγαθό.
• Δεν θέλω να δίνεται προτεραιότητα στο μάνατζμεντ, σε βάρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
• Δεν θέλω το εκπαιδευτικό έργο και η παιδαγωγική ικανότητα να υποβιβάζονται σε μετρήσιμο τεχνικό μέγεθος, σε “ντοκουμέντο”, σε ψυχρό αριθμό, για κάθε μελλοντική χρήση.
• Δεν θέλω μια αξιολόγηση που για λόγους επιβίωσης θα οδηγεί σχολεία και εκπαιδευτικούς σε σκληρό μεταξύ τους ανταγωνισμό, που εννοείται πως αυτός δεν θα διακατέχεται από παιδαγωγικές αρχές. Ποιοι είναι οι δείκτες αλήθεια που μπορούν να «βαθμολογήσουν» μια ρευστή και εξελισσόμενη παιδαγωγική σχέση;
• Δεν εμπιστεύομαι το υπουργείο που επιχειρεί να αξιολογήσει ένα κλειστό σχολείο, στο μέσον μιας πανδημίας, με μαθητές και διδακτικό προσωπικό σε τηλεκπαίδευση;
• Δεν εμπιστεύομαι το υπουργείο και την πολιτεία, γιατί το ενδιαφέρον τους είναι τουλάχιστον υποκριτικό, καθόσον ουδέποτε έσκυψαν με έγνοια πάνω στα προβλήματα που ταλανίζουν το δημόσιο σχολείο.
• Δεν εμπιστεύομαι το υπουργείο γιατί άφησε εκπαιδευτικούς, μαθητές και γονείς κυριολεκτικά μόνους μας να βγάλουμε «τα κάστανα (τηλεκπαίδευση)» απ΄ τη φωτιά.
• Δεν εμπιστεύομαι το υπουργείο γιατί με κάθε ευκαιρία αποποιείται των ευθυνών του, τις οποίες επιμερίζει πάντα στους άλλους.
• Δεν εμπιστεύομαι το υπουργείο που ζητά από τους διευθυντές των σχολείων τα ονόματα όσων συναδέλφων δεν κατέθεσαν βαθμολογία, ενώ γνωρίζει αυτά τα στοιχεία από το myschool.
• Δεν εμπιστεύομαι το υπουργείο που αφήνει το δημόσιο σχολείο να λειτουργεί υποστελεχωμένα, με χιλιάδες αναπληρωτές, σε ασυντήρητα κτίρια, με σοβάδες να πέφτουν στις αίθουσες διδασκαλίας, με τρομερές ελλείψεις σε υποδομές και αναλώσιμα.
• Δεν εμπιστεύομαι το υπουργείο που αδιαφορεί για το ότι τα σχολικά μας εγχειρίδια είναι αναχρονιστικά, τα αναλυτικά μας προγράμματα έχουν του κόσμου τα προβλήματα.
• Δεν εμπιστεύομαι το υπουργείο που προσπαθεί να μας πείσει πως αρκούν τα σχέδια δράσης των εκπαιδευτικών για τη βελτίωση της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου, λες και αυτή (ποιότητα), είναι θέμα, αρμοδιότητα αποκλειστικά των εκπαιδευτικών και όχι της πολιτείας που οφείλει να θωρακίσει το εκπαιδευτικό έργο θεσμικά.
• Δεν εμπιστεύομαι το υπουργείο γιατί είναι υποκριτικό να ζητάς να αξιολογηθούν τα σχολεία, για το αν εφάρμοσαν εναλλακτικές μορφές αξιολόγησης και αν προάγουν το παιδαγωγικό και συνεργατικό κλίμα, όταν ως διοίκηση ποτέ δεν επιμόρφωσες το προσωπικό, και κυρίως όταν καταργείς μαθήματα κοινωνικών επιστημών, καλλιτεχνικής παιδείας. Στον 21ο αιώνα αντί η ανάγκη για στέρεη γνώση και ολόπλευρη μόρφωση να είναι αδήριτη, θα πρέπει να παλεύουμε και πάλι για τα αυτονόητα.
• Δεν θέλω αυτή την αξιολόγηση γιατί τι παράδειγμα θα δώσω στους μαθητές μου, όταν όλα τα χρόνια τους παροτρύνω να αμφισβητούν, να ερευνούν, να αντιστέκονται να ονειρεύονται και να διεκδικούν ένα καλύτερο σχολείο, σε μια καλύτερη κοινωνία.
• Δεν θέλω αυτή την αξιολόγηση γιατί τις συνέπειές της τις γνωρίζω ήδη. Όπου εφαρμόστηκε οδήγησε στη φτωχοποίηση της δημόσιας εκπαίδευσης, με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα αυτό των ΗΠΑ και της θατσερικής Αγγλίας.
• Το σχολείο δεν έχει ανάγκη ούτε από αυταρχικά διοικητικά μέτρα, ούτε από νόμους της αγοράς. Το σχολείο θέλει ελευθερία, πλουραλισμό, πολιτισμό και κυρίως την θεσμική και οικονομική στήριξη της πολιτείας.

Για αυτούς αλλά και για πολλούς άλλους λόγους δεν θέλω την αξιολόγηση. Και θα απέχω από κάθε σχετική διαδικασία Αυτό για μένα υπερβαίνει δημοσιουπαλληλικούς κώδικες και καθηκοντολόγια. Είναι στάση και άποψη ζωής και σκοπεύω να την τιμήσω. Το οφείλω στους μαθητές μου, στους καλούς δασκάλους που αντάμωσα στη ζωή μου και πάνω απ΄όλα το οφείλω στον εαυτό μου.

*Καθηγήτρια γερμανικών,

2ο Γυμνάσιο Ηλιούπολης