Σάββατο 30 Απριλίου 2016

Τι ισχύει με το νέο τρόπο υπολογισμού της σύνταξης

Eίναι γεγονός πως το ασφαλιστικό νομοσχέδιο, το οποίο έχει εισαχθεί προς ψήφιση στη Βουλή, περιλαμβάνει μια σειρά από διατάξεις, οι οποίες αναμένεται να αποβούν εξαιρετικά «ευάλωτες» σε περίπτωση δικαστικού ελέγχου, αφού, πλην της πρόδηλης παραβίασης συγκεκριμένων νομοθετικών διατάξεων, καταλύεται με σφοδρότητα μια σειρά από συνταγματικές αρχές, οι οποίες διέπουν το δίκαιο της κοινωνικής ασφάλισης από τη γέννησή του.

Η έλλειψη, όπως φαίνεται, επαρκούς αναλογιστικής τεκμηρίωσης (όπως εμφατικά υπέδειξε και το Ελεγκτικό Συνέδριο) καθιστά «διάτρητη» μια πολλά υποσχόμενη κοινωνικοασφαλιστική μεταρρύθμιση, στην οποία, ωστόσο, προεξάρχει ο φορο-εισπρακτικός χαρακτήρας των μέτρων, ο οποίος είναι αλλότριος προς τις διαχρονικές συνταξιοδοτικές αρχές της αλληλεγγύης των γενεών και της ανταποδοτικότητας εισφορών-παροχών.

Κατά τη γνώμη μας, αξιοσημείωτη είναι η διάταξη που ρυθμίζει το νέο τρόπο υπολογισμού της σύνταξης, δεδομένου ότι εγείρονται σοβαρές αμφιβολίες για τη συμβατότητά της με εθνικούς, συνταγματικούς και υπερνομοθετικούς κανόνες. Ειδικότερα, κατά το ασφαλιστικό νομοσχέδιο, ο συντάξιμος μισθός θα υπολογίζεται, με βάση τις εισφορές από το 2002 και μετά για όσους αποχωρήσουν από την υπηρεσία τους το 2016 και για όσους αποχωρούν απο το 2017 και μετά αυτή η περίοδος υπολογισμού θα αυξάνεται ετησίως κατά έναν χρόνο ( δηλαδή για το 2017, από το 2001 και μετά και ούτω καθεξής).

Είναι φανερό λοιπόν ότι για έναν νέο ασφαλισμένο ή νεοεισερχόμενο στην ασφάλιση, ο οποίος εκκινεί τον εργάσιμο βίο του με την προσδοκία λήψης μιας ικανοποιητικής σύνταξης μετά από σειρά ετών (ευρισκόμενος μέσα σε αντίξοες συνθήκες εργασίας και συχνά τιθέμενος ενώπιον του φάσματος της ανεργίας), επέρχεται ριζική ανατροπή στο συνταξιοδοτικό του πλάνο. Και τούτο, διότι, όσο αργεί για εκείνον να ενεργοποιηθεί ο ασφαλιστικός κίνδυνος του γήρατος, είναι αναπόφευκτο να συνυπολογίζονται όλο και περισσότερα μνημονιακά-ζημιογόνα έτη (αρχής γενομένης από το 2010) στη νέα «συνταξιοδοτική φόρμουλα», από τα οποία τελικώς θα προκύψει ένας χαμηλός μέσος όρος αποδοχών..

Οι προσφάτως δημοσιοποιηθέντες πίνακες υπολογισμού των νέων συντάξεων υποκρύπτουν  μια κοινή διαπίστωση: πως η τάση, αναφορικά με τα έτη ασφάλισης, θα πρέπει να είναι για έναν «νέο» ασφαλισμένο αυξητική (από 35 έτη και άνω), ενώ την ίδια στιγμή θα πρέπει να αξιώνει στην αγορά εργασίας αποδοχές που να προσεγγίζουν (και ακόμη καλύτερα να ξεπερνούν) το όριο των 1.500,00 ευρώ. Ο συνδυασμός των ανωτέρω δεδομένων οδηγεί μελλοντικά, υπό προϋποθέσεις, σε κύρια σύνταξη πλησίον ή άνω των 1.000,00 ευρώ. Καθίσταται, εμμέσως, αντιληπτό ότι οι συντάξεις άνω των 1.200,00 ευρώ προϋποθέτουν έτη ασφάλισης άνω των 40 και αποδοχές που αγγίζουν (και ακόμη καλύτερα να ξεπερνούν) τα 2.000,00 ευρώ.

Ευνοημένοι φαίνεται να είναι τελικά όσοι αποχωρούν με μέσες συντάξιμες αποδοχές 700,00-1.000,00 ευρώ και έτη ασφάλισης που κυμαίνονται μεταξύ 20 και 30 έτη ασφάλισης. Eπιπλέον, όσοι εμφανίζουν υψηλές συντάξιμες αποδοχές, με ελάχιστο όριο ετών ασφάλισης (15ετία), έχουν υψηλή προσδοκία να λάβουν μια ικανοποιητική παροχή, παρά τη μικρή ασφαλιστική διαδρομή τους.

Αντιθέτως, όσοι αποχωρήσουν με μέσες αποδοχές και με χρόνο ασφάλισης άνω των 30 ετών, είναι πολύ πιθανόν να δουν μειώσεις και, μάλιστα, αρκετά σημαντικές, ώστε το τελικό ποσό της συνταξιοδοτικής τους παροχής να αποκλίνει πολύ από την καλλιεργημένη ασφαλιστική τους προσδοκία. Ομοίως, όσοι θα αποχωρήσουν με χαμηλές αποδοχές έως και 15 έτη ασφάλισης, αναμένεται να υποστούν και εκείνοι μια περαιτέρω μείωση στη σύνταξή τους, η οποία ήδη κινείται σε κατώτατα όρια.  

Οι ανωτέρω μεταβολές, σε συνδυασμό με τον επανυπολογισμό των συντάξεων για όλους τους «παλαιούς» συνταξιούχους (από 01/01/2019) συνιστούν, από τη μια πλευρά, ματαίωση (και όχι απλώς μείωση) της κοινωνικοασφαλιστικής προσδοκίας για όλους τους νέους ασφαλισμένους και από την άλλη πλευρά ευθεία επέμβαση στο περιουσιακό δικαίωμα των νυν συνταξιούχων, εφόσον επιχειρείται εκ των υστέρων μια βίαιη αναθεώρηση του κεκτημένου πυρήνα της συνταξιοδοτικής τους παροχής.
Γιάννης Μαυρωνάς, Δικηγόρος 
ειδικός σε θέματα 
Ασφαλιστικού και
 Δημοσιοϋπαλληλικού Δικαίου 

Δεν υπάρχουν σχόλια: