O ΟΟΣΑ “προτείνει” (το ΥΠΑΙΘ μεθοδεύει) την άρση μονιμότητας των εκπαιδευτικών

Χρήστος Κάτσικας

Οργουελικό εργασιακό τοπίο σχεδιάζει το ΥΠΑΙΘ για τους εκπαιδευτικούς

O ΟΟΣΑ προτείνει (το ΥΠΑΙΘ μεθοδεύει) την άρση μονιμότητας των εκπαιδευτικών

Τα στοιχεία δείχνουν ότι φέτος αυξήθηκαν σημαντικά οι παραιτήσεις σε σύγκριση με προηγούμενες χρονιές. Πάνω από 7.000 μόνιμοι εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (νηπιαγωγοί, δάσκαλοι και καθηγητές) δεν θα βρίσκονται τη νέα σχολική χρονιά στις τάξεις καθώς θα είναι συνταξιούχοι.

Σχετικά με τις συνταξιοδοτήσεις εκπαιδευτικών, σύμφωνα με τα στοιχεία, από το Ιανουάριο του 2010 μέχρι και τον Μάρτη του 2021 οι συνολικές αποχωρήσεις-συνταξιοδοτήσεις εκπαιδευτικών από την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση ξεπέρασαν τις 47.000 ενώ οι μόνιμοι διορισμοί την ίδια περίοδο (αν εξαιρέσουμε την ειδική αγωγή) μόλις κάλυψαν το 6% των αποχωρήσεων.

Η χρόνια αδιοριστία έχει τέτοια έκταση και ένταση στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση που φέτος το ΥΠΑΙΘ αναγκάστηκε να προσλάβει πάνω από 44.000 αναπληρωτές εκπαιδευτικούς (αριθμός-ρεκόρ από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους) παρόλο που, την τελευταία 10ετία, με διάφορους «κόφτες» (μαζικές συγχωνεύσεις σχολείων, αύξηση ωραρίου εκπαιδευτικών κατά 2 ώρες, αλλαγές αναλυτικών προγραμμάτων, αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης, αποψίλωση υποστηρικτικών εκπαιδευτικών δομών, κατάργηση υπευθύνων βιβλιοθηκών, αύξηση του διδακτικού ωραρίου των υπευθύνων εργαστηρίων φυσικών επιστημών και πληροφορικής, αλλαγές αναθέσεων μαθημάτων, συγχώνευση-κατάργηση ειδικοτήτων σε γενική και τεχνική εκπαίδευση και εκπαραθύρωση 2.000 καθηγητών τεχνικών ειδικοτήτων, “ελάφρυνση” του εβδομαδιαίου ωρολογίου προγράμματος, παρέμβαση στους όρους δημιουργίας τμημάτων στο μάθημα των ξένων γλωσσών, συρρίκνωσή του ολοήμερου, αυστηροποίηση των προϋποθέσεων λειτουργίας τμημάτων προσανατολισμού στο Λύκειο, στα νηπιαγωγεία, στα ΕΠΑΛ και εγγραφών στα εσπερινά, αύξηση των μαθητών ανά τμήμα κλπ) εξαφάνισαν από το εκπαιδευτικό τοπίο πάνω από 12.000 οργανικές θέσεις! Κοντολογίς στη διάρκεια της περιόδου 2010 – 2020 επιχειρήθηκε με κάθε μέσον  να «σφίξουν» οι μαθητές στα τμήματα, να «ξεχειλώσουν» οι αναθέσεις μαθημάτων, να «ελαστικοποιηθούν» ακόμη περισσότερο οι εκπαιδευτικοί έτσι ώστε να κρατηθεί γερά δεμένο στην κλίνη του μνημονιακού Προκρούστη, των περικοπών και των μηδενικών διορισμών το δημόσιο σχολείο.

Τα τελευταία χρόνια, οι ελαστικές μορφές εργασίας αυξάνονται συνεχώς στη δημόσια εκπαίδευση

            Βρισκόμαστε στην εποχή των αναπληρωτών «νομάδων εκπαιδευτικών», η επινόηση των οποίων καταργεί την παιδαγωγική σχέση και την αφοσίωση, που είναι απαραίτητες στην εκπαίδευση, η οποία είναι προφανέστατο ότι έχει ανάγκη από μόνιμους διορισμούς κι όχι από πλανόδιους εκπαιδευτικούς για να κλείνουν τρύπες του συστήματος.

            Το σχολικό έτος 2011-2012 το ποσοστό των αναπληρωτών και ωρομίσθιων εκπαιδευτικών επί των μόνιμων εκπαιδευτικών ήταν 8%, για να φτάσουμε το 2015-2016 στο 14%, ενώ για την τρέχουσα σχολική χρονιά το ποσοστό ανέρχεται πάνω από 26%!

            Έτσι η αναλογία μόνιμου και ελαστικά εργαζόμενου προσωπικού (αναπληρωτές-ωρομίσθιοι) μεταβάλλεται κάθε χρόνο και περισσότερο υπέρ των αναπληρωτών, δείχνοντας με αυτόν τον τρόπο το εργασιακό μοντέλο που αργά και συστηματικά εμπεδώνεται στις σχολικές μονάδες.

            Είναι φανερό ότι από το 2010 μέχρι σήμερα όλες οι πολιτικές ηγεσίες του υπουργείου Παιδείας έχουν επέμβει στις ζωές των αναπληρωτών εκπαιδευτικών, του πιο αδύναμου κρίκου στην αλυσίδα της εκπαίδευσης.

            Στην τελευταία έκθεσή του ΟΟΣΑ «Για ένα λαμπρό μέλλον της εκπαίδευσης στην Ελλάδα» το ζήτημα των διορισμών και της διαχείρισης του εκπαιδευτικού προσωπικού έχει κεντρική θέση. Το παρακάτω απόσπασμα είναι ενδεικτικό της αντίληψης που έχει για το θέμα της στελέχωσης των σχολείων με εκπαιδευτικούς και για τον τρόπο επίλυσής του:  «Η επίλυση του προβλήματος των λιγότερων οργανικών θέσεων ήταν ευφυής (!) και από διοικητική και από οικονομική άποψη. Η εναλλακτική λύση ήταν η χρήση αναπληρωτών εκπαιδευτικών, με τη συμφωνία και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. (…) Δεν μισθοδοτούνται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, κι έτσι –από μια μακροοικονομική άποψη- δεν αποτελούν μια επιπλέον μακροχρόνια επιβάρυνση του εθνικού προϋπολογισμού».

            Ο ΟΟΣΑ λοιπόν, διαφωνούσε με τον μόνιμο διορισμό εκπαιδευτικών «ως δαπανηρή επιλογή που αναπαράγει τις σημερινές “ακαμψίες” του μόνιμου εκπαιδευτικού προσωπικού που δεν αξιολογείται» και πρότεινε νέες, ακόμα πιο ευέλικτες και ελαστικές σχέσεις εργασίας. Ο ΟΟΣΑ είναι σαφής στην κυνικότητά του: «Οι ελληνικές αρχές πρέπει να χρησιμοποιήσουν την κρίση για την εφαρμογή μακροπρόθεσμων λύσεων, οι οποίες ενδέχεται να μην είναι διαθέσιμες υπό διαφορετικές συνθήκες. Δύο τέτοιες πιθανές λύσεις είναι: α. Εισαγωγή πολλών κατηγοριών δημοσίων υπαλλήλων, παράλληλα με την κατηγορία των οργανικών θέσεων, και β. Αλλαγή των ισχυόντων κανόνων όσον αφορά την απασχόληση των δημοσίων υπαλλήλων».

Στη νέα του Έκθεση «Going for Growth 2021» για την αντιμετώπιση υποτίθεται της κρίσης του κορονοϊού όσο και των μακροπρόθεσμων προκλήσεων ο ΟΟΣΑ προτείνει για την εκπαίδευση μεταξύ άλλων την «σταδιακή μετατροπή των σημερινών συμβάσεων μονιμότητας των εκπαιδευτικών σε μακροχρόνιες συμβάσεις που θα ενισχύσουν και θα επιβραβεύσουν την αποδοτικότητα τους»

Θυμίζουμε ότι το ΥΠΑΙΘ, την τρέχουσα σχολική χρονιά, με την ευκαιρία της πανδημίας, και κάτω από τη μύτη των εκπαιδευτικών Ομοσπονδιών, δυο αλλαγές με εξέχουσα θέση στο παζλ των συνολικών ανατροπών των εργασιακών σχέσεων των εκπαιδευτικών:

            α. εισήγαγε νέες εργασιακές σχέσεις εξευτελίζοντας κάθε εργασιακό δικαίωμα στην εκπαίδευση (με το κατάπτυστο άρθρο 24 που συμπεριλήφθηκε στο νομοσχέδιο για την υγεία), νομοθετώντας τη δυνατότητα: «…να προσλαμβάνονται προσωρινοί αναπληρωτές εκπαιδευτικοί ή μέλη Ε.Ε.Π. ή Ε.Β.Π., πλήρους ή μειωμένου ωραρίου, με συμβάσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου τρίμηνης κατ’ ελάχιστον διάρκειας…»

                β. Με σχετική εγκύκλιο  έδωσε το δικαίωμα – δυνατότητα στους διευθυντές Εκπαίδευσης, κατά την κρίση τους,  να ανανεώσουν τις συμβάσεις αυτές ή όχι, που σημαίνει την απόλυση των εκπαιδευτικών, σαν να είναι η εκπαίδευση ιδιωτική επιχείρηση.

Οι ανομολόγητοι στόχοι

            Ποιος είναι ο στόχος; Πρώτον, με τις διαφορετικές εργασιακές σχέσεις στον ίδιο χώρο να παγιωθούν σταδιακά οι χειρότερες για όλους ως φυσικό γεγονός. Δεύτερον, με το τέλος του ΕΣΠΑ και αφού έχει γίνει η «βρόμικη δουλειά», με ένα νέο «τέντωμα» του ωραρίου των εκπαιδευτικών, με μείωση των σχολικών μονάδων (μέσω των νέων συγχωνεύσεων αλλά και του εξοστρακισμού χιλιάδων μαθητών από Λύκεια και ΕΠΑΛ) και με τη γενίκευση της «κινητικότητας» να μειωθούν οι εκπαιδευτικοί που απαιτούνται για τη λειτουργία των σχολείων.