Την Παρασκευή, 25/2/2011, έγινε στο Δημαρχείο Σάμου εκδήλωση-ανοιχτή συζήτηση για την Παιδεία και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει λόγω των τελευταίων σαρωτικών αλλαγών της Κυβέρνησης. Η διοργάνωση ήταν μια πρωτοβουλία της ΕΛΜΕ Σάμου και του Συλλόγου Δασκάλων και Νηπιαγωγών σε συνεργασία με το Νομαρχιακό Τμήμα της ΑΔΕΔΥ.
Η συμμετοχή του κόσμου ήταν μαζική, όπως επίσης ιδιαίτερα ευχάριστο ήταν το γεγονός ότι γρήγορα το κλίμα εξελίχθηκε σε μια ζωηρή συζήτηση όλων των συμμετεχόντων -και γονέων και εκπαιδευτικών- όπως ήταν και η ελπίδα των διοργανωτών. Τα θέματα στα οποία περιστράφηκε κυρίως ο προβληματισμός ήταν οι συγχωνεύσεις-καταργήσεις των σχολικών μονάδων, η κατάργηση του ΟΣΚ και του ΟΕΔΒ και η διακοπή της μεταφοράς των μαθητών με λεωφορεία, λόγω της μη αποπληρωμής των λεωφορειούχων από την Περιφέρεια (ύψους 1,2 εκατομμυρίων ευρώ)...
Την εκδήλωση χαιρέτισαν η Μ. Δάλλη, από το Σύλλογο Δασκάλων και Νηπιαγωγών Σάμου, ο Γ. Κελεσίδης, πρόεδρος της ΕΛΜΕ Σάμου και ο Σ. Φιλιππής, από το Ν.Τ. ΑΔΕΔΥ. Στη συνέχεια ακολούθησαν οι τοποθετήσεις από πολλά μέλη των Συλλόγων Γονέων Γυμνασίων και Λυκείων και πολλών άλλων παρευρισκόμενων, ανάμεσα στους οποίους και ο πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων και κηδεμόνων Παγώνδα-Ηραίου, Άγγελος Φείδης (φωτό).
Από την εκδήλωση φάνηκε ξεκάθαρα ότι υπάρχει πολύς κόσμος που μοιράζεται τον ίδιο προβληματισμό και τις ίδιες αγωνίες για το μέλλον της παιδείας μας και ότι υπάρχει μεγάλη διάθεση για συνεργασία ανάμεσα στους γονείς και τους εκπαιδευτικούς. Και η δική μας άποψη είναι ότι υπάρχει πλέον μεγάλη ανάγκη να αντιμετωπίσουμε τα ζητήματα αυτά από κοινού, αν θέλουμε να έχουμε το μέγιστο όφελος για τους μαθητές μας και την προάπιση του δημόσιου δωρεάν σχολείου.
Ελπίζουμε σύντομα να γίνει κάτι ανάλογο και σε άλλα σημεία του νησιού...
Από τις τοποθετήσεις των παρευρισκομένων, παραθέτουμε εδώ την ομιλία της κας Φανής Βουρλιώτη, εκπαιδευτικού Α/βάθμιας, που πιστεύουμε ότι αξίζει να τη διαβάσετε:
"Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αγαπητοί γονείς,
Καταρχήν θα ήθελα να συγχαρώ τους συναδέλφους των δύο βαθμίδων της εκπαίδευσης του νομού μας, που πήραν την πρωτοβουλία για την από κοινού οργάνωση εκδήλωσης. Κάποια στιγμή έρχεται η ώρα που πρέπει να μιλήσουμε, να συζητήσουμε μεταξύ μας και ίσως τώρα να είναι η καταλληλότερη στιγμή για να γίνει κάτι τέτοιο.
Ανεξάρτητα από το που αποδίδει ο καθένας μας τις ευθύνες για την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα μας, όλοι συμφωνούμε ότι διανύουμε μια δύσκολη εποχή, κατά την οποία πολλά δεδομένα ανατρέπονται και μάλιστα με τέτοια ταχύτητα και σε τέτοια έκταση, ώστε να μη μπορούμε καν να παρακολουθήσουμε τις αλλαγές, να πιανόμαστε συνεχώς «αδιάβαστοι», όπως λέγεται, και ως εκ τούτου να μη γνωρίζουμε, ούτε τι ακριβώς συμβαίνει, ούτε το πώς, ούτε το γιατί, αλλά ούτε και τι θα κάνουμε από δω και πέρα. Νομίζω ότι πολλοί συνάδελφοι καταλαβαίνουν τι εννοώ και ίσως να δοκιμάζουν κι αυτοί την ίδια σύγχυση απέναντι σ' αυτό τον «βομβαρδισμό» των αλλαγών.
Από την αρχή της ήταν μια δύσκολη χρονιά και για την εκπαίδευση, με ελάχιστους διορισμούς, με χιλιάδες κενά σε ειδικότητες, με εγκατάλειψη των ολοημέρων, με ατομικές συμβάσεις για πρώτη φορά στην εκπαίδευση, με τους αναπληρωτές ΕΣΠΑ να παραμένουν 4 μήνες απλήρωτοι, με την υπουργό παιδείας να ετοιμάζει τις συγχωνεύσεις σχολείων, την κατηγοριοποίηση και επιχειρηματική λειτουργία τους, το νέο καθηκοντολόγιο κ.α.
Πολλές και ποικίλες δυσκολίες αντιμετωπίζουν και άλλοι επαγγελματικοί κλάδοι και όλα τα παραπάνω είναι κάποια δείγματα μόνο των δυσκολιών στον τομέα της εκπαίδευσης.
Τι σκεφτόμαστε για όλα αυτά που έλαβαν χώρα την περασμένη χρονιά στον κλάδο μας; Νομίζω ότι κάποιοι πιστεύουν ότι πρόκειται για αναγκαίο, προσωρινό κακό (λόγω της κρίσης) και κάποιοι άλλοι από μας πιστεύουν ότι πρόκειται για την απαρχή της οριστικής απώλειας όλων των δικαιωμάτων που κατάφερε, με αγώνες, να κατακτήσει ως τώρα ο κλάδος μας.
Υπάρχει όμως ένα κοινό σημείο εδώ. Όλοι ανεξαιρέτως πιστεύουμε ότι αυτά είναι τα σημεία στα οποία σκοντάφτει η εκπαίδευση, σημεία που διαιωνίζουν την προχειρότητά της και δε την αφήνουν να ευδοκιμήσει, να αποδώσει καρπούς, αλλά αντίθετα υποβαθμίζουν την ποιότητά της και την καθιστούν αδιάφορη στη συνείδηση των συμπολιτών μας, αλλά και των μαθητών μας.
Ας εστιάσουμε σ' αυτό, καταρχήν: ότι είναι κοινός τόπος, κοινή μας σκέψη ότι αντιμετωπίζουμε κάποια προβλήματα, ως εκπαιδευτικοί. Από κει κι έπειτα, τι κάνουμε; Πώς αντιδρούμε; Πώς θα έχουμε τη λύση τους; Ως εκπαιδευτικοί, γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει άλυτο πρόβλημα. Μάλιστα, πολλοί συνάδελφοί μας έχουν προτείνει λύσεις ή τουλάχιστο έχουν κάνει βελτιωτικές προτάσεις για την εκπαίδευση.
Θα επιχειρήσω να καταθέσω τη γνώμη μου κάνοντας έναν συλλογισμό από το μερικό στο συνολικό.
Όταν ένας άνθρωπος αντιμετωπίζει ένα συγκεκριμένο πρόβλημα, πώς αντιδρά; Ίσως στην αρχή να διαμαρτυρηθεί αρκετά, να φωνάξει, να κατηγορήσει την κακή συγκυρία, αλλά όταν το πρόβλημα φτάσει σε κατάσταση επείγοντος, αναλαμβάνει δράση, καθώς ανακαλύπτει ότι μόνο με διαμαρτυρίες δεν επιτυγχάνει τη λύση. Έχοντας μπει σε πορεία δράσης, ίσως να αντιληφθεί ότι το πρόβλημα αυτό δε μπορεί να το λύσει μόνος του. Στην περίπτωση αυτή, θα ζητήσει βοήθεια(συμβουλευτικά ή έμπρακτα) από συνανθρώπους του ειδικούς ή πιο έμπειρους, που ίσως γνωρίζουν περισσότερα γι' αυτό. Ίσως, επίσης, να θελήσει να μην ασχοληθεί ο ίδιος με το πρόβλημα και να μεταθέσει την ευθύνη για τη λύση του σε κάποιον άλλον ή άλλους, είτε με αντίτιμο, είτε όχι . Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις το αποτέλεσμα μπορεί να είναι είτε θετικό είτε αρνητικό. Και τα δύο αποτελέσματα είναι πιθανά και σίγουρα θα πρέπει να το έχει αυτό υπόψη του. Κι αν μεταθέτει την ευθύνη της λύσης σε κάποιον άλλον , πάλι είναι δική του επιλογή, άρα δική του και η ευθύνη. Από τη στιγμή που το πρόβλημα είναι δικό του, δε μπορεί παρά να έχει, αναγκαστικά, την ευθύνη της λύσης σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις.
Ας μεταφέρουμε τώρα αυτή την προβληματική σε ένα γενικότερο πλαίσιο. Όλη η εκπαίδευση αντιμετωπίζει ποικίλα προβλήματα και επακόλουθα όλοι όσοι εμπλέκονται, δηλαδή οι εκπαιδευτικοί. Πώς αντιδρούμε; Ίσως στην αρχή να διαμαρτυρηθούμε, να φωνάξουμε, να κατηγορήσουμε την κακή συγκυρία, αλλά όταν τα προβλήματα φτάσουν πια να γίνουν πολλά και δισεπίλυτα, σε κατάσταση επείγοντος δηλαδή, τότε αποφασίζουμε να αναλάβουμε δράση, καθώς ανακαλύπτουμε ότι μόνο με διαμαρτυρίες, δεν επιτυγχάνουμε τη λύση.
Μπαίνοντας σε πορεία δράσης, ίσως να αντιληφθούμε ότι τα προβλήματα αυτά είναι μεγάλα και δε μπορούν να λυθούν από εμάς μόνο. Στην περίπτωση αυτή, είτε θα ζητήσουμε βοήθεια από πιο έμπειρους ή ειδικούς, από οποιουσδήποτε μπορούν να βοηθήσουν ή έχουν τα ίδια προβλήματα με εμάς. Ίσως, επίσης, να μη θέλουμε να ασχοληθούμε εμείς με τα προβλήματα της εκπαίδευσης και να μεταθέτουμε, στην περίπτωση αυτή, την ευθύνη της λύσης στο κράτος, γνωρίζοντας όμως ότι είναι δική μας επιλογή να το κάνουμε αυτό, άρα και δική μας ευθύνη. Από τη στιγμή που τα προβλήματα είναι δικά μας, δε μπορούμε παρά να έχουμε, αναγκαστικά, και την ευθύνη της λύσης.
Και ιδού τα ανακύπτοντα ερωτήματα: Τι θέλουμε να κάνουμε με τα προβλήματά μας; Μπορούμε να τα χειριστούμε μόνοι μας ή θεωρώντας τά δισεπίλυτα, επιθυμούμε τη σύμπραξη όλων των ενδιαφερόμενων να βοηθήσουν; Ή μήπως επιθυμούμε να μεταθέσουμε την ευθύνη σε άλλους, στο κράτος, εν προκειμένω, αλλά να δεχτούμε, παρόλ' αυτά και τις ευθύνες της επιλογής μας; Παρά τις δυσκολίες και τις αντιξοότητες της εποχής, εμείς, ως εκπαιδευτικοί, τι είδους σχολείο επιθυμούμε; Μπορούμε να πορευθούμε με αυτά που έχουμε για μια καλύτερη παιδεία;
Έχουμε αναρωτηθεί αν το εκάστοτε εκπαιδευτικό σύστημα ταυτίζεται οπωσδήποτε με την ποιότητα της παιδείας του έθνους μας; Κατά την προσωπική μου άποψη, το εκπαιδευτικό σύστημα είναι μια διαδικασία πρόσκτησης γνώσεων που πάντα επιβάλλεται και θα επιβάλλεται άνωθεν με στόχο να εξυπηρετήσει τρέχουσες ή μελλοντικές ανάγκες της πολιτείας, όπως τις εννοεί και τις καθορίζει η εκάστοτε πολιτική ζωή του τόπου. Η παιδεία, όμως, είναι ένα θέμα καθαρά κοινωνικό. Η ποιότητα της παιδείας μας διαφαίνεται σε καθημερινές συμπεριφορές προς τον συνάνθρωπο, σε καθημερινές επιλογές και δράσεις. Εν ολίγοις, η παιδεία αναφέρεται στο κατά πόσο μπορούμε να διακρίνουμε αν οι επιλογές, οι αποφάσεις, οι πράξεις μας ωφελούν ή βλάπτουν το κοινωνικό σύνολο.
Είμαστε όλοι σύμφωνοι, πιστεύω, ότι θέλουμε καλύτερη παιδεία, δηλαδή θέλουμε να πλάσουμε πολίτες που ενδιαφέρονται για το κοινωνικό σύνολο, που οι πράξεις τους δε θα προσβάλλουν, ούτε θα βλάπτουν το κοινωνικό σύνολο. Είναι στο χέρι μας αυτό; Ή βρίσκεται στα χέρια οποιασδήποτε κυβέρνησης..; Οπωσδήποτε αυτό είναι κάτι που είναι στο χέρι μας, βρίσκεται στην καλή μας διάθεση, είναι η δύναμή μας. Αυτή είναι κατά κύριο λόγο η δύναμή μας: Να καθοδηγήσουμε τα παιδιά μας, τους μαθητές μας να διακρίνουν το βλαβερό από το ωφέλιμο στη σχέση τους με τον εαυτό τους και με τους άλλους. Να γίνουν δηλαδή κοινωνικά όντα, πραγματώνοντας έτσι την αληθινή φύση τους. Πώς θα το πετύχουμε αυτό; Με έναν απλό τρόπο: Να τους μιλήσουμε αλλά και να τους ακούσουμε.
Ίσως ήδη να έχουμε αντιληφθεί ότι ο ατομισμός μας και η αδιαφορία μας για τον άλλον, για κάθε άλλον του κοινωνικού συνόλου, έχει μεγάλο μερίδιο ευθύνης για το γεγονός ότι φτάσαμε ως εδώ. Πάντα σε κρίσιμες καταστάσεις κάνουμε τον απολογισμό μας και προσπαθούμε να αποδώσουμε ευθύνες, να καταλάβουμε τι έφταιξε περισσότερο. Δεν παίρνουμε όλη την ευθύνη πάνω μας, σαφώς. Αλλά ούτε ρίχνουμε εξ' ολοκλήρου την ευθύνη σε αιτίες έξω από μας. Η αλήθεια είναι πάντα κάπου στη μέση. Η ευθύνη όμως για τη λύση των προβλημάτων μας βρίσκεται στην άκρη (όπως δηλώνει και η γνωστή μας φράση «άκρη του νήματος»).
Ποια άκρη λοιπόν από τις δύο θα πάρει πάνω της την ευθύνη της βελτίωσης της παιδείας μας; Το κράτος ή οι πολίτες του; Η εξουσία ή η κοινωνία; Σαφώς, την ευθύνη θα την πάρει πάνω της η πλευρά που νοιάζεται περισσότερο για τη βελτίωση της παιδείας. Ποιος νομίζουμε ότι νοιάζεται περισσότερο; Το θέτω ως ρητορικό ερώτημα. Την απάντηση τη γνωρίζουμε πλέον άπαντες. Είμαστε πια σε θέση να τη γνωρίζουμε.
Εύχομαι, λοιπόν, όσοι ενδιαφερόμαστε, όλοι οι εμπλεκόμενοι, να συζητήσουμε και να έρθουμε σε μια κάποια συμφωνία για το πώς θα δράσουμε. Και μακάρι να κάνουμε κι άλλους να ενδιαφερθούν γιατί είναι πλέον επιτακτική η ανάγκη να ενδιαφερθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι.
Σας ευχαριστώ"
Η συμμετοχή του κόσμου ήταν μαζική, όπως επίσης ιδιαίτερα ευχάριστο ήταν το γεγονός ότι γρήγορα το κλίμα εξελίχθηκε σε μια ζωηρή συζήτηση όλων των συμμετεχόντων -και γονέων και εκπαιδευτικών- όπως ήταν και η ελπίδα των διοργανωτών. Τα θέματα στα οποία περιστράφηκε κυρίως ο προβληματισμός ήταν οι συγχωνεύσεις-καταργήσεις των σχολικών μονάδων, η κατάργηση του ΟΣΚ και του ΟΕΔΒ και η διακοπή της μεταφοράς των μαθητών με λεωφορεία, λόγω της μη αποπληρωμής των λεωφορειούχων από την Περιφέρεια (ύψους 1,2 εκατομμυρίων ευρώ)...
Την εκδήλωση χαιρέτισαν η Μ. Δάλλη, από το Σύλλογο Δασκάλων και Νηπιαγωγών Σάμου, ο Γ. Κελεσίδης, πρόεδρος της ΕΛΜΕ Σάμου και ο Σ. Φιλιππής, από το Ν.Τ. ΑΔΕΔΥ. Στη συνέχεια ακολούθησαν οι τοποθετήσεις από πολλά μέλη των Συλλόγων Γονέων Γυμνασίων και Λυκείων και πολλών άλλων παρευρισκόμενων, ανάμεσα στους οποίους και ο πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων και κηδεμόνων Παγώνδα-Ηραίου, Άγγελος Φείδης (φωτό).
Από την εκδήλωση φάνηκε ξεκάθαρα ότι υπάρχει πολύς κόσμος που μοιράζεται τον ίδιο προβληματισμό και τις ίδιες αγωνίες για το μέλλον της παιδείας μας και ότι υπάρχει μεγάλη διάθεση για συνεργασία ανάμεσα στους γονείς και τους εκπαιδευτικούς. Και η δική μας άποψη είναι ότι υπάρχει πλέον μεγάλη ανάγκη να αντιμετωπίσουμε τα ζητήματα αυτά από κοινού, αν θέλουμε να έχουμε το μέγιστο όφελος για τους μαθητές μας και την προάπιση του δημόσιου δωρεάν σχολείου.
Ελπίζουμε σύντομα να γίνει κάτι ανάλογο και σε άλλα σημεία του νησιού...
Από τις τοποθετήσεις των παρευρισκομένων, παραθέτουμε εδώ την ομιλία της κας Φανής Βουρλιώτη, εκπαιδευτικού Α/βάθμιας, που πιστεύουμε ότι αξίζει να τη διαβάσετε:
"Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αγαπητοί γονείς,
Καταρχήν θα ήθελα να συγχαρώ τους συναδέλφους των δύο βαθμίδων της εκπαίδευσης του νομού μας, που πήραν την πρωτοβουλία για την από κοινού οργάνωση εκδήλωσης. Κάποια στιγμή έρχεται η ώρα που πρέπει να μιλήσουμε, να συζητήσουμε μεταξύ μας και ίσως τώρα να είναι η καταλληλότερη στιγμή για να γίνει κάτι τέτοιο.
Ανεξάρτητα από το που αποδίδει ο καθένας μας τις ευθύνες για την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα μας, όλοι συμφωνούμε ότι διανύουμε μια δύσκολη εποχή, κατά την οποία πολλά δεδομένα ανατρέπονται και μάλιστα με τέτοια ταχύτητα και σε τέτοια έκταση, ώστε να μη μπορούμε καν να παρακολουθήσουμε τις αλλαγές, να πιανόμαστε συνεχώς «αδιάβαστοι», όπως λέγεται, και ως εκ τούτου να μη γνωρίζουμε, ούτε τι ακριβώς συμβαίνει, ούτε το πώς, ούτε το γιατί, αλλά ούτε και τι θα κάνουμε από δω και πέρα. Νομίζω ότι πολλοί συνάδελφοι καταλαβαίνουν τι εννοώ και ίσως να δοκιμάζουν κι αυτοί την ίδια σύγχυση απέναντι σ' αυτό τον «βομβαρδισμό» των αλλαγών.
Από την αρχή της ήταν μια δύσκολη χρονιά και για την εκπαίδευση, με ελάχιστους διορισμούς, με χιλιάδες κενά σε ειδικότητες, με εγκατάλειψη των ολοημέρων, με ατομικές συμβάσεις για πρώτη φορά στην εκπαίδευση, με τους αναπληρωτές ΕΣΠΑ να παραμένουν 4 μήνες απλήρωτοι, με την υπουργό παιδείας να ετοιμάζει τις συγχωνεύσεις σχολείων, την κατηγοριοποίηση και επιχειρηματική λειτουργία τους, το νέο καθηκοντολόγιο κ.α.
Πολλές και ποικίλες δυσκολίες αντιμετωπίζουν και άλλοι επαγγελματικοί κλάδοι και όλα τα παραπάνω είναι κάποια δείγματα μόνο των δυσκολιών στον τομέα της εκπαίδευσης.
Τι σκεφτόμαστε για όλα αυτά που έλαβαν χώρα την περασμένη χρονιά στον κλάδο μας; Νομίζω ότι κάποιοι πιστεύουν ότι πρόκειται για αναγκαίο, προσωρινό κακό (λόγω της κρίσης) και κάποιοι άλλοι από μας πιστεύουν ότι πρόκειται για την απαρχή της οριστικής απώλειας όλων των δικαιωμάτων που κατάφερε, με αγώνες, να κατακτήσει ως τώρα ο κλάδος μας.
Υπάρχει όμως ένα κοινό σημείο εδώ. Όλοι ανεξαιρέτως πιστεύουμε ότι αυτά είναι τα σημεία στα οποία σκοντάφτει η εκπαίδευση, σημεία που διαιωνίζουν την προχειρότητά της και δε την αφήνουν να ευδοκιμήσει, να αποδώσει καρπούς, αλλά αντίθετα υποβαθμίζουν την ποιότητά της και την καθιστούν αδιάφορη στη συνείδηση των συμπολιτών μας, αλλά και των μαθητών μας.
Ας εστιάσουμε σ' αυτό, καταρχήν: ότι είναι κοινός τόπος, κοινή μας σκέψη ότι αντιμετωπίζουμε κάποια προβλήματα, ως εκπαιδευτικοί. Από κει κι έπειτα, τι κάνουμε; Πώς αντιδρούμε; Πώς θα έχουμε τη λύση τους; Ως εκπαιδευτικοί, γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει άλυτο πρόβλημα. Μάλιστα, πολλοί συνάδελφοί μας έχουν προτείνει λύσεις ή τουλάχιστο έχουν κάνει βελτιωτικές προτάσεις για την εκπαίδευση.
Θα επιχειρήσω να καταθέσω τη γνώμη μου κάνοντας έναν συλλογισμό από το μερικό στο συνολικό.
Όταν ένας άνθρωπος αντιμετωπίζει ένα συγκεκριμένο πρόβλημα, πώς αντιδρά; Ίσως στην αρχή να διαμαρτυρηθεί αρκετά, να φωνάξει, να κατηγορήσει την κακή συγκυρία, αλλά όταν το πρόβλημα φτάσει σε κατάσταση επείγοντος, αναλαμβάνει δράση, καθώς ανακαλύπτει ότι μόνο με διαμαρτυρίες δεν επιτυγχάνει τη λύση. Έχοντας μπει σε πορεία δράσης, ίσως να αντιληφθεί ότι το πρόβλημα αυτό δε μπορεί να το λύσει μόνος του. Στην περίπτωση αυτή, θα ζητήσει βοήθεια(συμβουλευτικά ή έμπρακτα) από συνανθρώπους του ειδικούς ή πιο έμπειρους, που ίσως γνωρίζουν περισσότερα γι' αυτό. Ίσως, επίσης, να θελήσει να μην ασχοληθεί ο ίδιος με το πρόβλημα και να μεταθέσει την ευθύνη για τη λύση του σε κάποιον άλλον ή άλλους, είτε με αντίτιμο, είτε όχι . Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις το αποτέλεσμα μπορεί να είναι είτε θετικό είτε αρνητικό. Και τα δύο αποτελέσματα είναι πιθανά και σίγουρα θα πρέπει να το έχει αυτό υπόψη του. Κι αν μεταθέτει την ευθύνη της λύσης σε κάποιον άλλον , πάλι είναι δική του επιλογή, άρα δική του και η ευθύνη. Από τη στιγμή που το πρόβλημα είναι δικό του, δε μπορεί παρά να έχει, αναγκαστικά, την ευθύνη της λύσης σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις.
Ας μεταφέρουμε τώρα αυτή την προβληματική σε ένα γενικότερο πλαίσιο. Όλη η εκπαίδευση αντιμετωπίζει ποικίλα προβλήματα και επακόλουθα όλοι όσοι εμπλέκονται, δηλαδή οι εκπαιδευτικοί. Πώς αντιδρούμε; Ίσως στην αρχή να διαμαρτυρηθούμε, να φωνάξουμε, να κατηγορήσουμε την κακή συγκυρία, αλλά όταν τα προβλήματα φτάσουν πια να γίνουν πολλά και δισεπίλυτα, σε κατάσταση επείγοντος δηλαδή, τότε αποφασίζουμε να αναλάβουμε δράση, καθώς ανακαλύπτουμε ότι μόνο με διαμαρτυρίες, δεν επιτυγχάνουμε τη λύση.
Μπαίνοντας σε πορεία δράσης, ίσως να αντιληφθούμε ότι τα προβλήματα αυτά είναι μεγάλα και δε μπορούν να λυθούν από εμάς μόνο. Στην περίπτωση αυτή, είτε θα ζητήσουμε βοήθεια από πιο έμπειρους ή ειδικούς, από οποιουσδήποτε μπορούν να βοηθήσουν ή έχουν τα ίδια προβλήματα με εμάς. Ίσως, επίσης, να μη θέλουμε να ασχοληθούμε εμείς με τα προβλήματα της εκπαίδευσης και να μεταθέτουμε, στην περίπτωση αυτή, την ευθύνη της λύσης στο κράτος, γνωρίζοντας όμως ότι είναι δική μας επιλογή να το κάνουμε αυτό, άρα και δική μας ευθύνη. Από τη στιγμή που τα προβλήματα είναι δικά μας, δε μπορούμε παρά να έχουμε, αναγκαστικά, και την ευθύνη της λύσης.
Και ιδού τα ανακύπτοντα ερωτήματα: Τι θέλουμε να κάνουμε με τα προβλήματά μας; Μπορούμε να τα χειριστούμε μόνοι μας ή θεωρώντας τά δισεπίλυτα, επιθυμούμε τη σύμπραξη όλων των ενδιαφερόμενων να βοηθήσουν; Ή μήπως επιθυμούμε να μεταθέσουμε την ευθύνη σε άλλους, στο κράτος, εν προκειμένω, αλλά να δεχτούμε, παρόλ' αυτά και τις ευθύνες της επιλογής μας; Παρά τις δυσκολίες και τις αντιξοότητες της εποχής, εμείς, ως εκπαιδευτικοί, τι είδους σχολείο επιθυμούμε; Μπορούμε να πορευθούμε με αυτά που έχουμε για μια καλύτερη παιδεία;
Έχουμε αναρωτηθεί αν το εκάστοτε εκπαιδευτικό σύστημα ταυτίζεται οπωσδήποτε με την ποιότητα της παιδείας του έθνους μας; Κατά την προσωπική μου άποψη, το εκπαιδευτικό σύστημα είναι μια διαδικασία πρόσκτησης γνώσεων που πάντα επιβάλλεται και θα επιβάλλεται άνωθεν με στόχο να εξυπηρετήσει τρέχουσες ή μελλοντικές ανάγκες της πολιτείας, όπως τις εννοεί και τις καθορίζει η εκάστοτε πολιτική ζωή του τόπου. Η παιδεία, όμως, είναι ένα θέμα καθαρά κοινωνικό. Η ποιότητα της παιδείας μας διαφαίνεται σε καθημερινές συμπεριφορές προς τον συνάνθρωπο, σε καθημερινές επιλογές και δράσεις. Εν ολίγοις, η παιδεία αναφέρεται στο κατά πόσο μπορούμε να διακρίνουμε αν οι επιλογές, οι αποφάσεις, οι πράξεις μας ωφελούν ή βλάπτουν το κοινωνικό σύνολο.
Είμαστε όλοι σύμφωνοι, πιστεύω, ότι θέλουμε καλύτερη παιδεία, δηλαδή θέλουμε να πλάσουμε πολίτες που ενδιαφέρονται για το κοινωνικό σύνολο, που οι πράξεις τους δε θα προσβάλλουν, ούτε θα βλάπτουν το κοινωνικό σύνολο. Είναι στο χέρι μας αυτό; Ή βρίσκεται στα χέρια οποιασδήποτε κυβέρνησης..; Οπωσδήποτε αυτό είναι κάτι που είναι στο χέρι μας, βρίσκεται στην καλή μας διάθεση, είναι η δύναμή μας. Αυτή είναι κατά κύριο λόγο η δύναμή μας: Να καθοδηγήσουμε τα παιδιά μας, τους μαθητές μας να διακρίνουν το βλαβερό από το ωφέλιμο στη σχέση τους με τον εαυτό τους και με τους άλλους. Να γίνουν δηλαδή κοινωνικά όντα, πραγματώνοντας έτσι την αληθινή φύση τους. Πώς θα το πετύχουμε αυτό; Με έναν απλό τρόπο: Να τους μιλήσουμε αλλά και να τους ακούσουμε.
Ίσως ήδη να έχουμε αντιληφθεί ότι ο ατομισμός μας και η αδιαφορία μας για τον άλλον, για κάθε άλλον του κοινωνικού συνόλου, έχει μεγάλο μερίδιο ευθύνης για το γεγονός ότι φτάσαμε ως εδώ. Πάντα σε κρίσιμες καταστάσεις κάνουμε τον απολογισμό μας και προσπαθούμε να αποδώσουμε ευθύνες, να καταλάβουμε τι έφταιξε περισσότερο. Δεν παίρνουμε όλη την ευθύνη πάνω μας, σαφώς. Αλλά ούτε ρίχνουμε εξ' ολοκλήρου την ευθύνη σε αιτίες έξω από μας. Η αλήθεια είναι πάντα κάπου στη μέση. Η ευθύνη όμως για τη λύση των προβλημάτων μας βρίσκεται στην άκρη (όπως δηλώνει και η γνωστή μας φράση «άκρη του νήματος»).
Ποια άκρη λοιπόν από τις δύο θα πάρει πάνω της την ευθύνη της βελτίωσης της παιδείας μας; Το κράτος ή οι πολίτες του; Η εξουσία ή η κοινωνία; Σαφώς, την ευθύνη θα την πάρει πάνω της η πλευρά που νοιάζεται περισσότερο για τη βελτίωση της παιδείας. Ποιος νομίζουμε ότι νοιάζεται περισσότερο; Το θέτω ως ρητορικό ερώτημα. Την απάντηση τη γνωρίζουμε πλέον άπαντες. Είμαστε πια σε θέση να τη γνωρίζουμε.
Εύχομαι, λοιπόν, όσοι ενδιαφερόμαστε, όλοι οι εμπλεκόμενοι, να συζητήσουμε και να έρθουμε σε μια κάποια συμφωνία για το πώς θα δράσουμε. Και μακάρι να κάνουμε κι άλλους να ενδιαφερθούν γιατί είναι πλέον επιτακτική η ανάγκη να ενδιαφερθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι.
Σας ευχαριστώ"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου