Πάνω από 33.900 αποχωρήσεις εκπαιδευτικών τα τελευταία 10 χρόνια-Αναλυτικά στοιχεία

Ενημερωτικό σημείωμα εξέδωσε ο αιρετός στο ΚΥΣΔΕ, Νεκτάριος Κορδής, αναφορικά με την εικόνα της Δευτεροβάθμιας Γενικής και Ειδικής Εκπαίδευση στην Ελλάδα το 2018.

Αναλυτικά το ενημερωτικό:

Συναδέλφισσες, συνάδελφοι,

Σε συνέχεια παλαιότερων ενημερωτικών για τις επιπτώσεις της κρίσης στην εκπαίδευση σας ενημερώσουμε με βάση κάποια νεώτερα στοιχεία:

1. Αρχικά εξακολουθεί να εμφανίζεται μια σοβαρή μείωση του αριθμού των γεννήσεων.

1. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ από 106.428 γεννήσεις το 2011, το 2017 είχαμε μια μείωση κατά 17.875 δηλαδή σε ποσοστό 16,7% φτάνοντας στις 88.553. Το 2017 οι θάνατοι ξεπέρασαν τις γεννήσεις κατά 35948! Η διαφορά γεννήσεων θανάτων μεταξύ 2013 και 2017 είναι αυξημένη κατά 50,9%! Είναι χαρακτηριστική η πρόβλεψη της Eurostat ότι ο πληθυσμός της Ελλάδας το 2080 θα είναι 7,2 εκατομμύρια κάτοικοι. O δείκτης γήρανσης του πληθυσμού από 132,9 το 2011 παρουσίασε μια αύξηση 10,4% για να φτάσει το 2016 στο 148,3%. Ο δείκτης γήρανσης είναι η αναλογία γεροντικού πληθυσμού (ηλικίας 65 ετών και άνω) προς τον ηλικιακά νεότερο (0-14 ετών). Με βάση την απογραφή του 2011 το 19,6% των κατοίκων της χώρας έχει ηλικίες από 0-19 ετών. Είναι χαρακτηριστικό ότι η υπογεννητικότητα που ακολούθησε μετά το ξέσπασμα της κρίσης και συνεπώς η μείωση του μαθητικού πληθυσμού, είναι ήδη ορατή στην προσχολική εκπαίδευση, περνά σταδιακά και στην πρωτοβάθμια και μέσα στα δύο επόμενα χρόνια θα έρθει και στη Δευτεροβάθμια! Το σχολικό έτος 2010/11 οι εγγεγραμμένοι μαθητές στα Γυμνάσια ήταν 332.005 και στα Λύκεια 247.209. Το έτος 2017 ο αντίστοιχος αριθμός για τα Γυμνάσια ήταν 310.734 (μείωση 6,51%) και για τα Λύκεια 221.356 (μείωση 10,45%).
2. Σύμφωνα με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εκπαίδευση στην Ελλάδα (2017), εντός των επόμενων 10 ετών ο αριθμός των παιδιών ηλικίας 5 ετών (ηλικία έναρξης της υποχρεωτικής σχολικής φοίτησης) αναμένεται να μειωθεί κατά 27%! Κατά την ίδια περίοδο το ποσοστό των μαθητών ηλικίας 7-14 ετών θα μειωθεί κατά ποσοστό άνω του 17%! Στην ηλικιακή ομάδα 15-19 ετών και σε ορίζοντα 20 ετών προβλέπεται μια μείωση κατά 23% σε σύγκριση με το 2017.
3. Τον Ιανουάριο του 2018, ο πληθυσμός της ΕΕ υπολογίστηκε σε 512,6 εκατ., έναντι 511,5 εκατ. την 1η Ιανουαρίου 2017. Κατά το 2017, στην ΕΕ σημειώθηκαν περισσότεροι θάνατοι (5,3 εκατ.) από τις γεννήσεις (5,1 εκατ.), γεγονός που σημαίνει ότι η φυσική μεταβολή στον πληθυσμό της ΕΕ ήταν αρνητική. Η συνολική αύξηση του πληθυσμού κατά 1,1 εκατ. οφειλόταν επομένως στην καθαρή μετανάστευση από χώρες εκτός της ΕΕ. Το ποσοστό των νέων μεταξύ των μεταναστών είναι υψηλό, ιδίως μεταξύ των αιτούντων άσυλο, οι οποίοι μπορούν να ενταχθούν στην εκπαιδευτική διαδικασία.
4. Το εκπαιδευτικό σύστημα αντιμετωπίζει πολλές δυσκολίες λόγω του χαμηλού επιπέδου δημόσιας χρηματοδότησης. Οι κρατικές δαπάνες για την εκπαίδευση ανήλθαν στο 4,3 % του ΑΕΠ το 2016 και υπολείπονταν του μέσου όρου της ΕΕ (4,7%). Οι μέσες δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση σε ολόκληρη την ΕΕ παρέμειναν τα τελευταία χρόνια σε περίπου 10% των συνολικών δημόσιων δαπανών. Το 2016 ήταν 10,2%
5. Ένα πολύ σημαντικό και θετικό στοιχείο για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα είναι το ποσοστό της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου. Το 2007 το ποσοστό ήταν 15,2% και το 2018 μειώθηκε στο 6%. Το ποσοστό αυτό κατανέμεται στο 7,1% για τα αγόρια και 4,9% για τα κορίτσια.To 3,8% κατανέμεται στις πόλεις και το 11,2% στις αγροτικές περιοχές (ΕΛΣΤΑΤ). Ο Μ.Ο της μαθητικής διαρροής για την Ε.Ε. των 28 είναι στο 10,6%! Κατανέμεται σε 12,1% στους άνδρες και 8,9% στις γυναίκες Μικρότερο ποσοστό κατέγραψε η Κροατία με 3,1% και μεγαλύτερο η Μάλτα με 18,6%. Οι γηγενείς που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση στην Ελλάδα το 2016 ήταν 5,5% (9,8% Μ.Ο της Ε.Ε.) και οι γεννημένοι στο εξωτερικό στο 18,1% (19,7% Μ.Ο της Ε.Ε.). Τα ποσοστά μαθητικής διαρροής διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο του σχολείου και την περιοχή. Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Παιδείας, το 2017 υπάρχουν περισσότερα από 20000 παιδιά προσφύγων στην Ελλάδα, εκ των οποίων το 48% είναι σε ηλικία εκπαίδευσης (4-15 ετών) και το 12% σε προσχολική ηλικία.
6. Το 2016, στην ΕΕ των 28, υπήρχαν σχεδόν 120 εκατ. νέοι ηλικίας 15-34 ετών, ενώ σχεδόν 36% (42,5 εκατ.) ήταν ενταγμένοι στην επίσημη εκπαίδευση και κατάρτιση. Από αυτούς, 45,8%, κυρίως ηλικίας 15-19 ετών, διέθεταν γυμνασιακή εκπαίδευση και στην πλειονότητά τους φοιτούσαν στο Λύκειο. Περίπου το ένα τρίτο (29,3%) των νέων στην επίσημη εκπαίδευση, ηλικίας 20- 24 ετών, είχαν έναν γενικό τίτλο ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Λύκειο) και ένα μέρος αυτών ήταν εγγεγραμμένοι στο πρώτο στάδιο των τριτοβάθμιων σπουδών. Η ΕΕ αριθμεί σχεδόν 20 εκατ. τριτοβάθμιους σπουδαστές, η πλειονότητα των οποίων είναι εγγεγραμμένοι σε ιδρύματα που προσφέρουν ευρύ φάσμα προγραμμάτων σπουδών.
7. Την τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα το 2018 ολοκληρώνει το 43,7% των νέων ηλικίας 30-34 ετών (μόλις 26,3% το 2007). Το ποσοστό αυτό κατανέμεται στο 37% για τα αγόρια και 50,5% για τα κορίτσια (ΕΛΣΤΑΤ). Ο αντίστοιχος Μ.Ο. στην Ε.Ε είναι 39,9%. Σύμφωνα με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Εκπαίδευση και την κατάρτιση(2018), τα επίπεδα απασχόλησης των πρόσφατων αποφοίτων έχουν αυξηθεί αλλά εξακολουθούν να είναι πολύ χαμηλά. Από 44,3% το 2014 ανήλθαν σε 52% το 2018. Ο αντίστοιχος Μ.Ο. στην Ε.Ε είναι 80,2%, με έντονες διαφορές ανάλογα με το επίπεδο και τον τομέα της εκπαίδευσης. Το ποσοστό αυτό ήταν 84,9% για τους απόφοιτους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, 76,6% για τους απόφοιτους ανώτερης δευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης και 64,1% για τους πτυχιούχους γενικής ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Λύκειο).
8. Οι σπουδαστές με μεταναστευτικό υπόβαθρο έχουν σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά επίτευξης της βασικής ακαδημαϊκής επάρκειας και πιο χαλαρή αίσθηση ότι ανήκουν στο σχολείο. Το 2017, κατά μέσο όρο στην ΕΕ, 9,6% των γηγενών μαθητών εγκατέλειψαν το σχολείο έχοντας φτάσει στο επίπεδο γυμνασιακής εκπαίδευσης, έναντι 19,4% των μαθητών με μεταναστευτικό υπόβαθρο. Στην Ελλάδα, τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν την ίδια χρονιά 5,4% και 16,9%. Επίσης, στην ΕΕ ολοκληρώνουν την τριτοβάθμια εκπαίδευση 40,6% των γηγενών ατόμων ηλικίας 30- 34 ετών (47,1% στην Ελλάδα), έναντι 36,3% όσων έχουν μεταναστευτικό υπόβαθρο (11,9% στην Ελλάδα). Λόγω των δυσμενών οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών και της έλλειψης ευκαιριών, η Ελλάδα αντιμετωπίζει σοβαρή εκροή ατόμων με υψηλού επιπέδου δεξιότητες. Το 2015 έφυγαν από την Ελλάδα 109.351 άτομα, σχεδόν τα διπλάσια από εκείνα που εισήλθαν, συνεχίζοντας με τον τρόπο αυτό την τάση καθαρής εξερχόμενης μετανάστευσης λόγω της οικονομικής κρίσης.
9. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η ανεργία των νέων ηλικίας 15-29 ετών ανήλθε το 2017 σε 35,6%. Το 2013 παρουσίασε το υψηλότερο ποσοστό της στο 48,7%! Η συνολική ανεργία εξακολουθεί να είναι η υψηλότερη στην ΕΕ με ποσοστό 21,5 % το 2017. Ο αντίστοιχος Μ.Ο. στην Ε.Ε είναι 7,6%.
10. Το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 25 έως 64 ετών που έλαβαν επίσημη ή μη τυπική εκπαίδευση ή κατάρτιση κατά το 2017 στην ΕΕ ήταν 10,9%.Το ποσοστό αυτό ήταν σχεδόν ίδιο με το 10,8% του 2014 και μόνο λίγο υψηλότερο από το 9,3% του 2010. Το ποσοστό στην Ελλάδα από 3,2% το 2014 ανέβηκε το 2017 στο 4,5%.
11. Σχετικά με τις παραιτήσεις εκπαιδευτικών την 8ετία 2010-2018 είχαμε συνολικά πάνω από 20440 αποχωρήσεις από τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Οι συνολικές αποχωρήσεις των εκπαιδευτικών από όλη την εκπαίδευση ανέρχονται σε πάνω από 33.900! Με την τάση που έχει ο αριθμός των συνολικών παραιτήσεων, αρκετοί εκπαιδευτικοί σε λίγα χρόνια θα έχουν σχεδόν 50 χρόνια διαφορά ηλικίας με τους μαθητές τους! Μέσα στα πλαίσια αυτά θα πρέπει να αναγνωριστεί η ιδιαιτερότητα του επαγγέλματος και να μειωθούν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης. Το αίτημα για πλήρη σύνταξη με 30 χρόνια εργασίας, ώστε να ανανεωθεί το έμψυχο δυναμικό της εκπαίδευσης, να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και να αμβλυνθεί το οξύ πρόβλημα της ανεργίας των νέων εκπαιδευτικών, παραμένει πάντα στην πρώτη γραμμή! Πιο αναλυτικά οι αποχωρήσεις και τα αντίστοιχα συνολικά ποσοστά εδώ