Τετάρτη 29 Δεκεμβρίου 2010

25 αλλαγές στις συντάξεις από το 2011

Του ΚΩΣΤΑ ΚΑΤΙΚΟΥ

Αλλάζουν εκ βάθρων από την 1η Ιανουαρίου του 2011 οι όροι και οι προϋποθέσεις ασφάλισης και συνταξιοδότησης για όλους τους εργαζόμενους, καθώς μπαίνουν σε ισχύ οι ρυθμίσεις των δύο ασφαλιστικών νόμων (3863 και 3865/10).
Αρχίζει να "γράφει" η μείωση των συντάξεων με την "αναλογική σύνταξη", αυξάνονται τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, έρχονται μειώσεις και στις επικουρικές συντάξεις, όπως και στις συντάξεις του ΟΓΑ, διορθώνονται οριακά οι συντάξιμες αποδοχές για διαδοχική ασφάλιση, κόβονται "βαρέα", κ.ά.

Συνολικά, 25 καινούργιες ρυθμίσεις μεταβάλλουν τη ζωή και τη καθημερινότητα όλων ως προς τον προγραμματισμό της εργασίας, της ασφάλισης και της σύνταξης. Οι αλλαγές επηρεάζουν ιδιωτικούς και δημοσίους υπαλλήλους, συνταξιούχους και περισσότερο όσους πρωτοπιάσουν δουλειά από την 1η Ιανουαρίου και θα πρέπει να έχουν ασφάλιση για τα επόμενα 40 χρόνια.

Ο «Αδέσμευτος Τύπος» παρουσιάζει σήμερα έναν πλήρη οδηγό με όλες τις αλλαγές που φέρνει η νέα χρονιά στο συνταξιοδοτικό σύστημα, με πίνακες και παραδείγματα για όλους τους ασφαλισμένους.

1. Αναλογικό ποσό σύνταξης για όσους ασφαλιστούν από 1-1-2011. Καθιερώνονται συντελεστές για κάθε έτος ασφάλισης. Ελάχιστος χρόνος για σύνταξη 15 χρόνια και ηλικία 65 ετών.

2. Αναλογικό ποσό σύνταξης για ασφαλισμένους πριν από το 2011. Αφορά όσους πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν από το 2015 και ένα μέρος της σύνταξης θα υπολογιστεί με το σημερινό σύστημα (τα χρόνια ώς το 2010) και το υπόλοιπο (τα χρόνια από το 2011 ώς το 2015 και επόμενα) με βάση τους νέους συντελεστές.

3. Αυξάνονται τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης έως και 15 χρόνια, σταδιακά από το 2011 μέχρι το 2015. Η αύξηση των ορίων ολοκληρώνεται στο Δημόσιο το 2013 και στα υπόλοιπα ταμεία το 2015. Στα βαρέα η αύξηση στα όρια ηλικίας πηγαίνει μέχρι το 2017.

4. Μειώνονται κατά 6% ετησίως οι συντάξεις για όσους αποχωρούν πρόωρα (έως 5 χρόνια νωρίτερα από το πλήρες όριο ηλικίας).

5. Θεσπίζονται ειδικοί συντελεστές "ωρίμανσης αποδοχών" για σύνταξη με διαδοχική ασφάλιση. Ευνοημένοι -έστω και οριακά σε σχέση με σήμερα- είναι όσοι έχουν "διαδοχική" σε ταμεία μισθωτών.

6. Μειώνεται από 3,5% σε 2% το ποσοστό αναπλήρωσης όταν σε διαδοχική ασφάλιση η σύνταξη απονέμεται από τον ΟΑΕΕ.

7. Μπαίνει σε εφαρμογή ενιαίος κανονισμός για τον προσδιορισμό του ποσοστού αναπηρίας και γίνονται πιο αυστηρές οι προϋποθέσεις έκδοσης αναπηρικών συντάξεων. Παράλληλα, θα γίνει επανέλεγχος σε ήδη καταβαλλόμενες αναπηρικές συντάξεις, καθώς ο στόχος που έχει τεθεί είναι να μειωθούν στο 8% από 13% που είναι σήμερα επί του συνόλου των συνταξιούχων.

8. Αλλάζουν οι προϋποθέσεις για τις συντάξεις χηρείας (ισχύει ήδη) και στο εξής απαιτούνται 5 αντί για 3 χρόνια γάμου ως ελάχιστη προϋπόθεση για σύνταξη χηρείας στον επιζώντα σύζυγο. Το ποσό σύνταξης (70% της κανονικής) χορηγείται για μια τριετία και αν μετά το διάστημα αυτό, ο επιζών σύζυγος εργάζεται, αυτοαπασχολείται ή λαμβάνει σύνταξη από άλλο ταμείο, τότε παίρνει το 50% της καταβαλλόμενης σύνταξης. Μετά το 65ο έτος λαμβάνει το 70% της σύνταξης αυτής. Αν υπάρχουν δύο συντάξεις, ο περιορισμός γίνεται σε μία από τις δύο.

9. Οι νεοπροσλαμβανόμενοι δημόσιοι υπάλληλοι ασφαλίζονται πλέον υποχρεωτικά στο ΙΚΑ για κύρια σύνταξη (απομένει η έκδοση ειδικής εγκυκλίου για το καθεστώς επικουρικής ασφάλισης).

10. Καθιερώνονται 7 διαφορετικοί τρόποι αναγνώρισης πλασματικών χρόνων ασφάλισης, με εξαγορά μέχρι και 4 ετών που θα μπορούν να τα αξιοποιούν οι ασφαλισμένοι και οι ασφαλισμένες για να θεμελιώνουν γρηγορότερα συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Ειδικά για τα χρόνια του στρατού, το ποσό εξαγοράς μειώνεται από 1/1/2011 έως 31/12/2014 κατά 30%.

11. Προετοιμάζεται το έδαφος (μέσα από τις μελέτες βιωσιμότητας ώς τον Μάρτιο) για το ψαλίδι στις επικουρικές συντάξεις. Για τους νέους συνταξιούχους το ποσοστό αναπλήρωσης δεν θα υπερβαίνει το 15%-20%. Περικοπές θα γίνουν και στους ήδη συνταξιούχους των ελλειμματικών ταμείων (τραπεζών, ΔΕΚΟ, ναυτικών πρακτόρων, αλλά και του Δημοσίου).

12. Μπαίνει "επιτηρητής" στην πορεία του ασφαλιστικού συστήματος με αναλογιστικές μελέτες που από το 2011 θα συντάσσονται ανά διετία και ανάλογα με τα ευρήματα θα γίνονται και επιπρόσθετες αλλαγές. Στόχος είναι οι συνολικές συνταξιοδοτικές δαπάνες (κύρια και επικουρική) να μην ξεφεύγουν πάνω από το 2,5% του ΑΕΠ σταθερά για τα επόμενα 50 χρόνια. Σήμερα οι συνταξιοδοτικές δαπάνες είναι στο 11%-12%.

13. Βγαίνουν από τα βαρέα και ανθυγιεινά πάνω από 350.000 ασφαλισμένοι. Η νέα λίστα θα είναι έτοιμη και θα μπει σε εφαρμογή από τον Ιούλιο του 2011. Η "τρόικα" ζήτησε αυτοί που θα μείνουν στα βαρέα να μην ξεπερνούν το 10% του εργατικού δυναμικού της χώρας. Μένει να διαπιστωθεί αν θα ισχύσει η πρόβλεψη του ασφαλιστικού νόμου που λέει ότι δεν θα επηρεαστούν όσοι πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν έως το 2015.

14. Μπαίνει σε όλα τα ταμεία η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, ενώ έχει ήδη δρομολογηθεί η ενσωμάτωση των κλάδων υγείας πέντε ταμείων (ΙΚΑ, ΟΓΑ, ΟΠΑΔ, ΝΑΤ και ΟΑΕΕ) στον υπό σύσταση(από το β΄ εξάμηνο του 2011) στον Ενιαίο Οργανισμό Παροχής Υπηρεσιών Υγείας. Αυτό θα σημάνει την οριζόντια μείωση των παροχών υγείας και των καλύψεων που έχουν σήμερα οι ασφαλισμένοι.

15. Καθιερώνεται το «εργόσημο» για την ασφάλιση εποχικών εργατών και του οικιακού προσωπικού.

16. Αλλάζει ο τρόπος πληρωμής συντάξεων και κάθε άλλης οικονομικής παροχής. Από την 1η Ιανουαρίου όλες θα πληρώνονται μέσω τραπεζών (ήδη έχει γίνει η απογραφή στα ταμεία που δεν ήταν πλήρως στο σύστημα, όπως ΟΓΑ και ΟΑΕΕ). Από τον Ιούλιο του 2011 το ίδιο σύστημα θα επεκταθεί για την πληρωμή των μισθών των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα και των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών.

17. Δρομολογείται -με στόχο να αρχίσει να εφαρμόζεται από τον Ιούλιο- η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών συνολικά κατά 25% ώς το 2013.

18. Μπαίνουν και τυπικά σε ισχύ με ελέγχους οι περιορισμοί στην εργασία των συνταξιούχων. Το μέτρο χωρίζεται σε δύο περιπτώσεις: α) Οσοι βγήκαν στη σύνταξη από τον Ιούλιο και συνέχισαν να απασχολούνται ως μισθωτοί θα έχουν αναστολή σύνταξης αν είναι κάτω από 55 ετών, ενώ αν είναι πάνω από 55, τότε μειώνεται κατά 70% το ποσό σύνταξης που υπερβαίνει τα 991 ευρώ (ή το 30πλάσιο του βασικού ημερομισθίου των 33,01 ευρώ). Αν απασχολούνται ως ελεύθεροι επαγγελματίες τότε ο περιορισμός γίνεται για το ποσό σύνταξης άνω των 1.980 ευρώ, αλλά επιβάλλεται αύξηση εισφορών κατά 50%. β) Οσοι ήταν ήδη συνταξιούχοι πριν από την εφαρμογή του νόμου έχουν τους περιορισμούς του νόμου 2676/99, μέχρι το 2013, οπότε και εντάσσονται στους περιορισμούς του καινούργιου νόμου.

19. Μειώνεται κατά 32% η βασική σύνταξη που θα πάρουν όσοι συνταξιοδοτηθούν από τον ΟΓΑ, με βάση το ποσό των 360 ευρώ. Είναι η μείωση κατά 4% ετησίως που ξεκίνησε από το 2003 και τελειώνει το 2026 που η βασική σύνταξη μηδενίζεται. Το 2011 το ποσό πέφτει στα 244 ευρώ.

20. Τρέχει (από το νόμο 3029/02) η μείωση από το 2008 του ποσοστού αναπλήρωσης για όσους αποχωρούν από Δημόσιο και ΔΕΚΟ. Το 2011 η μείωση είναι 4% για τις αποδοχές του 2008, 2009, 2010 και 2011.

21. Αυξάνονται κατά 1 έτος τα υποχρεωτικά έτη ασφάλισης για σύνταξη από τον ΟΓΑ (αναλυτικός οδηγός για συντάξεις ΟΓΑ τη Δευτέρα με τον "Αδέσμευτο").

22. Δρομολογείται η μείωση του εφάπαξ στο Δημόσιο και των μερισμάτων που δίνει το Μετοχικό τους ταμείο.

23. Αρχίζει η εξίσωση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης ανδρών - γυναικών στο Δημόσιο.

24. Συστήνονται (από 1-1-2011) τα Κέντρα Πληροφόρησης Ασφαλισμένων και Συνταξιούχων. Θα συνδεθούν -όπως προβλέπει ο νόμος- και με τα ΚΕΠ για συνταξιοδοτικά και ασφαλιστικά θέματα.

25. Επανεξετάζονται όλα τα προνοιακά επιδόματα, ώστε να γίνει και ο διαχωρισμός τους από τις καθαρά ανταποδοτικές παροχές.





ΙΚΑ: Πώς υπολογίζεται η σύνταξη για κάθε περίοδο

α. Το ποσό της σύνταξης για το χρόνο ασφάλισης που έχει συμπληρωθεί μέχρι 31/12/2010 υπολογίζεται με τον παλιό τρόπο, δηλαδή με τις συντάξιμες αποδοχές των πέντε καλύτερων ετών της τελευταίας δεκαετίας. Όταν λέμε «δεκαετία», εννοούμε αυτή που λήγει μέχρι το τέλος του προηγούμενου της υποβολής της αίτησης έτους.
β. Το ποσό της σύνταξης για το χρόνο ασφάλισης που συμπληρώνεται από 1/1/2011 και μετά, υπολογίζεται με τις συντάξιμες αποδοχές όλης της περιόδου μέχρι και τον προηγούμενο μήνα από εκείνον της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.

Παράδειγμα

Εργαζόμενος ασφαλισμένος του ΙΚΑ συμπληρώνει το 2015 το 65ο έτος της ηλικίας. Υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης την 1/7/2015 και έχει συμπληρώσει 9.001 ημέρες ασφάλισης. Οι μέσες συντάξιμες αποδοχές των 5 καλύτερων ετών μέχρι 31/12/2014 είναι 1.600 ευρώ και οι μέσες συντάξιμες αποδοχές για το διάστημα μετά την 1/1/2011, επίσης, 1.600 ευρώ (περίπτωση μιας φυσιολογικής μισθολογικής εξέλιξης).

α. Το ποσό της σύνταξης για το σύνολο των ετών ασφάλισης με το παλιό καθεστώς είναι 926 ευρώ.
β. Το ποσό της σύνταξης για το σύνολο του χρόνου ασφάλισης με το νέο καθεστώς είναι 945 ευρώ.

Οπότε, με βάση τα παραπάνω ποσά και επειδή οι ημέρες ασφάλισης είναι 7.651 μέχρι 31/12/2010 και 1.350 από 1/112011 και μετά θα έχουμε αντίστοιχα:
α. το ποσό της σύνταξης για το χρόνο ασφάλισης μέχρι 31/12/2010
που θα είναι 926 x 7651/9001 = 787 ευρώ
β. το ποσό της σύνταξης για το χρόνο ασφάλισης από 1/1/2011 και
μετά που θα είναι 945 x 1351/9001 = 142 ευρώ

Επομένως συνολική σύνταξη: 787 + 142 = 929 ευρώ

OΙ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ - EΞΙΣΩΣΗ ΟΡΙΩΝ - ΚΛΕΙΔΙ Η 25ΕΤΙΑ

Άνδρες και γυναίκες με ανήλικα παιδιά, οι οποίοι μέχρι 31/12/2010 έχουν όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, οι μεν άνδρες στο 65ο έτος, οι δε γυναίκες στο 50ό, εξισώνονται σταδιακά από 1-1-2011 εντός μεταβατικής περιόδου 3 ετών.

Άνδρες και γυναίκες με τρία παιδιά οι οποίοι μέχρι 31/12/2010 θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης με 20 έτη υπηρεσίας, ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας (οι άνδρες μόνον εφόσον είναι χήροι ή έχουν την επιμέλεια των παιδιών με δικαστική απόφαση), εξισώνονται σταδιακά από 1/1/2011 εντός μεταβατικής περιόδου 3 ετών.

Άνδρες και γυναίκες με ανάπηρα παιδιά, οι οποίοι μέχρι 31/12/2010 έχουν όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, οι μεν άνδρες το 65ο έτος οι δε γυναίκες το 50ό, εξισώνονται σταδιακά με μείωση του ορίου ηλικίας των ανδρών από 1/1/2013 στο 50ό έτος.

Άνδρες και γυναίκες με ενήλικα παιδιά ή χωρίς παιδιά, οι οποίοι μέχρι 31/12/2010 έχουν όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, οι μεν άνδρες το 65ο έτος, οι δε γυναίκες το 60ό, εξισώνονται σταδιακά από 1/1/2011 εντός μεταβατικής περιόδου 3 ετών.

Δεν υπάρχουν σχόλια: