Π.Ε.Α.Ε. : Χρήσιμες απαντήσεις για την επίσχεση εργασίας

Τι είναι η επίσχεση εργασίας;

Στην περίπτωση κατά την οποία ο εργοδότης δεν καταβάλλει στον εργαζόμενο τον μισθό, κατά τον χρόνο στον οποίο έχει συμφωνηθεί στην μεταξύ τους σύμβαση εργασίας η καταβολή του ή σε περίπτωση έλλειψης ιδιαίτερης συμφωνίας κατά το τέλος κάθε μήνα, καθώς και σε κάθε περίπτωση κατά την οποία ο εργαζόμενος έχει ληξιπρόθεσμη και απαιτητή αξίωση κατά του εργοδότη σχετική με την παροχή της εργασίας του (εκτός από τον μισθό και τις λοιπές αποδοχές, αξίωση για να ληφθούν μέτρα ασφαλείας ή για την προστασία της ζωής και της υγείας του) ο εργαζόμενος δικαιούται να αρνηθεί την εκπλήρωση της δικής του παροχής απέχοντας από την εργασία του, μέχρι ο εργοδότης να εκπληρώσει την δική του υποχρέωση, ασκώντας το απορρέον από τις διατάξεις των άρθρων 325 επ ΑΚ δικαίωμα επισχέσεως της εργασίας.

Σ` αυτή την περίπτωση, αναστέλλεται στην πράξη η εργασιακή σχέση, γεγονός το οποίο εμπίπτει στην σφαίρα ευθύνης του εργοδότη, ο οποίος καθίσταται υπερήμερος και ο εργαζόμενος απαλλάσσεται από την υποχρέωση του περί παροχής εργασίας, δικαιούμενος παράλληλα τις αποδοχές του για το χρονικό διάστημα αποχής του από την εργασία του μέχρι την καθολική εκπλήρωση από τον εργοδότη των ληξιπρόθεσμων και απαιτητών αξιώσεων που διατηρεί εναντίον του ο εργαζόμενος. Αν ο εργοδότης στο διάστημα αυτό καταγγείλει την σύμβαση εργασίας, λόγω της επίσχεσης λήγει η υπερημερία του και δεν οφείλει αποδοχές για το διάστημα από την καταγγελία της σύμβασης εργασίας και εφεξής.

2. Ποια είναι η διαδικασία;

Η επίσχεση εργασίας είναι ατομική διαδικασία. Χρειάζεται να συμπληρωθεί η φόρμα που έχει αποσταλεί, να κατατεθεί στη διεύθυνση εργασίας (όχι στο σχολείο) καθιστώντας έτσι τον εργοδότη υπερήμερο. Απλή άρνηση εργασίας δεν αρκεί, γιατί κινδυνεύει να εκληφθεί ως παραίτηση από τη θέση. Η επίσχεση εργασίας δύναται να ασκηθεί και συλλογικά, υπό την προϋπόθεση ότι συμπληρώνονται σε κάθε εργαζόμενο ξεχωριστά οι προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος (ήτοι, ληξιπρόθεσμη και απαιτητή αξίωση). Σ’ αυτή την περίπτωση, για την αποφυγή της σύγχυσης συλλογικής επίσχεσης εργασίας με την αδέσποτη απεργία συμπληρώνεται από κάθε εργαζόμενο ξεχωριστά η φόρμα ατομικής επίσχεσης και συρράπτονται η μία πίσω από την άλλη ώστε να αποτελούν ένα ενιαίο κείμενο (σωρευτική υποβολή).

3. Ποια είναι τα καθήκοντά μας όταν προχωρήσουμε σε επίσχεση εργασίας;

Για όσο χρονικό διάστημα ισχύει η επίσχεση – είναι υπερήμερος ο εργοδότης δεν πηγαίνουμε στο σχολείο, χωρίς να χάνουμε για αυτό το χρονικό διάστημα τα δεδουλευμένα.

4. Πότε είμαστε υποχρεωμένοι να επιστρέψουμε στο σχολείο;

Επιστρέφουμε στο σχολείο στην περίπτωση που η επίσχεση βγει από τα δικαστήρια καταχρηστική, υπό την έννοια ότι ασκείται κακόπιστα και ενάντια στον κοινωνικό και οικονομικό σκοπό του δικαιώματος. Επίσης, επιστρέφουμε στο σχολείο αν και όταν καταβληθούν τα δεδουλευμένα μέχρι και τον προηγούμενο μήνα. Για παράδειγμα αν στις 28 Δεκεμβρίου καταβληθούν τα δεδουλευμένα και του Νοεμβρίου πρέπει να επιστρέψουμε στο σχολείο. Αν όμως τα δεδουλευμένα του Νοεμβρίου καταβληθούν στις 3 Ιανουαρίου για να επιστρέψουμε στο σχολείο πρέπει να καταβληθούν και τα δεδουλευμένα του Δεκεμβρίου

5. Υπάρχουν δυσμενείς επιπτώσεις από την επίσχεση εργασίας;

Υπάρχει το ενδεχόμενο η επίσχεση εργασίας να βγει καταχρηστική από τα δικαστήρια. Σε αυτή την περίπτωση είμαστε υποχρεωμένοι να επιστρέψουμε στο σχολείο. Αυτή είναι η μία περίπτωση. Δεν τίθεται ζήτημα απόλυσης παρά μόνο στην περίπτωση που ενώ θα πρέπει να επιστρέψουμε στο σχολείο (ικανοποίηση των αιτημάτων μας, καταχρηστική η επίσχεση εργασίας) δεν το κάνουμε.

Ο λόγο που ζητάμε, λοιπόν, μια εικόνα για το ποιοι συνάδελφοι διατίθενται να προχωρήσουν σε επίσχεση είναι γιατί σίγουρα η μαζικότητα είναι από τους παράγοντες που θα επηρεάσουν το αν η επίσχεση θα βγει καταχρηστική ή όχι.. Επειδή, οι συναπτόμενες συμβάσεις είναι συμβάσεις ορισμένου χρόνου δύναται να καταγγελθούν για σπουδαίο λόγο, πλην όμως η επίσχεση εργασίας αποτελεί δικαίωμα του εργαζόμενο και όταν δεν ασκείται καταχρηστικά δεν δύναται να αποτελέσει σπουδαίο λόγο για την καταγγελία της σύμβασης εργασίας από πλευράς εργοδότη.

6. Υπάρχουν άλλες επιπτώσεις σε σχέση με το διορισμό, την προϋπηρεσία, κλπ

Άλλη επίπτωση δεν υπάρχει. Ούτε ότι δε μπορεί να δώσει ΑΣΕΠ – διοριστεί συνάδελφος που έκανε επίσχεση, ούτε πετάγεται εκτός πινάκων για την επόμενη χρονιά, ούτε του κόβουν μόρια, ούτε δεδουλευμένα, ούτε ένσημα.

7. Μπορούν να προχωρήσουν σε επίσχεση εργασίας συνάδελφοι που τους έχουν καταβληθεί τα δεδουλευμένα του Σεπτεμβρίου;

Μπορούν ακόμα κι αν τους έχουν καταβληθεί και τα δεδουλευμένα του Οκτωβρίου

8. Όσοι δεν έχουν κληθεί ακόμα από τις διευθύνσεις να υπογράψουν σύμβαση μπορούν να προχωρήσουν σε επίσχεση;

Στην επίσχεση καταγγέλλουμε την πραγματική παροχή εργασίας και όχι τη συμβατική. Ως εκ τούτου μπορούν να κάνουν επίσχεση και όσοι δεν έχουν υπογράψει σύμβαση, ενώ δεν μπορούν εργαζόμενοι που ενώ έχουν υπογράψει σύμβαση δεν πηγαίνουν στη δουλειά τους.

Παρόλα αυτά, είναι καλό να πιέσουμε τις διευθύνσεις για να προχωρήσει η διαδικασία υπογραφής των συμβάσεων, συμβάσεων με τα χαρακτηριστικά που έχουμε αναφέρει.

9. Σε επίσχεση εργασίας μπορούν να προχωρήσουν μόνο οι αναπληρωτές πλήρους ωραρίου;

Όχι μόνο οι πλήρους. Σε επίσχεση εργασίας μπορούν να προχωρήσουν ακόμα και οι αναπληρωτές μειωμένου ωραρίου. Ό,τι ισχύει για την πλήρη απασχόληση ισχύει και για την μερική.

10. Μπορούμε να προχωρήσουμε σε επίσχεση εργασίας εφόσον η σύμβαση δεν αναγράφει ημερομηνία πληρωμής;

Η σύμβαση δεν αναγράφει ημερομηνία πληρωμής, αναφέρεται όμως σε μηνιαίες αποδοχές. Βεβαίως, αν δεν αναγράφει ημερομηνία πληρωμής, ο μηνιαίος μισθός είναι ληξιπρόθεσμος και απαιτητός κατά τον χρόνο κατά τον οποίο συνηθίζεται να καταβάλλεται στο συγκεκριμένο επάγγελμα ή στην συγκεκριμένη επιχείρηση (πχ τέλος μήνα, ή κάθε δεκαπενθήμερο). Δεν απαιτείται σε καμία περίπτωση η αναγραφή του χρόνου καταβολής του μισθού στην σύμβαση εργασίας.

11. Η δήλωση για επίσχεση καλύπτεται από αντίστοιχη δήλωση του συνδικαλιστικού φορέα;

Όχι, η λεγόμενη ομαδική επίσχεση είναι επίσχεση που στηρίζεται σε ισάριθμες δηλώσεις από τους ενδιαφερόμενους μισθωτούς, όπως αναφέρεται παραπάνω.

12. Παίζει ρόλο το ότι η ΔΟΕ κάλεσε συναδέλφους να προχωρήσουν σε επίσχεση;

Η ΔΟΕ λειτουργεί σαν μοχλός πίεσης. Κάθε εργαζόμενος φέρει την ατομική του ευθύνη. Πρόκειται για άσκηση ατομικού δικαιώματος ακόμα και όταν ασκείται με την παραπάνω αναφερθείσα μορφή συλλογικά.

* Οι απαντήσεις δόθηκαν από ομάδα δικηγόρων για λογαριασμο του Συντονιστικού Ωρομισθίων - Αναπληρωτών και της Πανελλήνιας Ένωσης Αδιορίστων Εκπαιδευτικών