Χαμένοι οι 3 στους 4

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΕΓΑ

Μπορεί στο Εθνικό λαχείο οι 3 στους 4 να κερδίζουν, αλλά με το Ασφαλιστικό οι 3 στους 4 την κάνουν... λαχείο. Σύμφωνα με τις διατάξεις του νέου Ασφαλιστικού, από τα 5 εκατ. των ασφαλισμένων (εξαιρούνται οι περίπου 600.000 αγρότες που υπάγονται στον ΟΓΑ και των οποίων δεν αλλάζουν ουσιαστικά οι όροι και προϋποθέσεις συνταξιοδότησης) μόλις οι 1,25 εκατ. μοιάζει να γλιτώνουν τη μέγκενη των νέων δρακόντειων ρυθμίσεων.

Δηλαδή, δεν επιβαρύνονται ιδιαίτερα οι ασφαλισμένοι προ του 1983. Σχεδόν καθόλου οι δημόσιοι υπάλληλοι αυτής της περιόδου, οι ασφαλισμένοι σε ΔΕΚΟ και τράπεζες καθώς και στα ειδικά Ταμεία.

Αντιθέτως, από τη μεταβατική αυτή διάταξη δεν καλύπτονται οι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ, τα όρια των οποίων αυξάνονται από το 58ο στο 65ο έτος για πλήρη σύνταξη με 35ετία (μειωμένη στο 60ό), ενώ χρειάζεται 40ετία για έξοδο στο 60ό έτος εκεί που κάποιος ασφαλισμένος υπολόγιζε να βγει με 37ετία (χωρίς όριο ηλικίας). Επίσης δεν επιβαρύνονται ιδιαίτερα οι ελεύθεροι επαγγελματίες και ορισμένοι επιστήμονες που έτσι κι αλλιώς αποχωρούσαν από την εργασία μετά το 65ο έτος (γιατροί, δικηγόροι κ.ά.).

Επίσης, με ορισμένες «αμυχές» τη βγάζουν οι ένστολοι (150.000) οι οποίοι θα έχουν ειδικό καθεστώς ασφάλισης (θα κατατεθεί αργότερα μέσα στο καλοκαίρι στη Βουλή) και οι μητέρες με ανήλικο που συμπληρώνουν τη διετία 2011-12 τα έτη ασφάλισης. Σε αυτή την περίπτωση, όσες έχουν κατά την προσεχή διετία 18,3 έτη στο ΙΚΑ ή 20 και 25 στα ειδικά ταμεία και το Δημόσιο, αντίστοιχα, συν την ανηλικότητα του παιδιού, θα μπορούν να βγουν στη σύνταξη οποτεδήποτε στο μέλλον με τα μεταβατικά όρια που θα ισχύουν αυτό το μεσοδιάστημα (2011-12). Εστω και αν συνταξιοδοτηθούν ακόμη και 10 χρόνια αργότερα. Επίσης με τα σημερινά όρια ηλικίας αναμένεται να συνταξιοδοτηθούν στο μέλλον όσες γυναίκες έχουν φέτος θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα.

Ετσι, από τα 5 εκατ. των ασφαλισμένων, οι νέες διατάξεις επιβαρύνουν τους όρους συνταξιοδότησης (αυξάνουν δραστικά τα όρια ηλικίας έως και 15 έτη και μειώνονται οι συντάξεις μέχρι και 30% σε ορισμένες περιπτώσεις) σε περίπου 3,75 εκατ. ασφαλισμένους. Με μεγαλύτερα θύματα:

- Τις μητέρες με ανήλικο, οι οποίες θα συνταξιοδοτηθούν με πλήρη σύνταξη στο 65ο έτος από το 50ο (μειωμένη) και 55ο σήμερα.

- Τους εργαζόμενους στα Βαρέα οι οποίοι θα παραμείνουν στην εργασία επιπλέον 5 έτη (πλήρεις αποδοχές στο 60ό και μειωμένες στο 58ο από το 55ό και 53ο αντιστοίχως). Μάλιστα, σε αυτή την περίπτωση ορισμένοι ασφαλισμένοι στα ΒΑΕ θα δουν να καταστρέφονται οι εισφορές τους στην περίπτωση που το επάγγελμά τους αποχαρακτηριστεί εντός του 2011 -ο νέος πίνακας με τα ΒΑΕ θα ισχύσει από 1/7/2011- και δεν έχουν συμπληρώσει το ελάχιστο των 3.600 ενσήμων στα τέλη του 2015.

- Οι αποδοχές συνωθούνται στην περιοχή κάτω των 1.400 ευρώ, καθώς για τις συντάξιμες αποδοχές πάνω από αυτό το επίπεδο οι συντελεστές αναπλήρωσης (σύνταξης) μειώνονται και κάτω του 60% από 70% σήμερα. Αυτό συμβαίνει γιατί η μικρή βασική σύνταξη (360 ευρώ) δεν μπορεί να αυξήσει σημαντικά το ποσοστό του 48% της ανταποδοτικής-αναλογικής σύνταξης για την 40ετή ασφάλιση (μέσα επίπεδα 1,2% για κάθε έτος στην ασφάλιση). Επιπρόσθετα, πάνω από αυτό το επίπεδο έρχεται ο νέος ΛΑΦΚΑ από 3% (για κύρια σύνταξη 1.400 ευρώ) και έως 10% (για αποδοχές άνω των 3.501 ευρώ) για να περικόψει ακόμη περισσότερο τις αποδοχές. Μάλιστα, ο συντελεστής 7% στην περιοχή των 2.800 ευρώ της ανώτατης σύνταξης οδηγεί σε νέο χαμηλότερο πλαφόν στις συντάξεις, περίπου στα 2.600 ευρώ.

- Ο υπολογισμός της σύνταξης στη βάση του συνόλου των εισφορών (35ετία ή 40ετία) οδηγεί σε νέα κρυφή μείωση των συντάξεων. Και αυτό επιτείνεται από το γεγονός ότι με το ασφαλιστικό νομοσχέδιο δεν περιγράφεται ο συντελεστής ωρίμανσης για τις αρχικές-παλαιές εισφορές. Παραπέμπεται στο μέλλον με υπουργικές αποφάσεις (σ.σ. έτσι κι αλλιώς θα χρειαστεί σε όσους συνταξιοδοτηθούν από το 2015 και μετά). Αλλά, από την άλλη, θεσμοθετούνται τώρα οι συντελεστές ωρίμανσης στις περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης.

- Το κράτος εγκαταλείπει την επικουρική σύνταξη (δεν την εγγυάται) και εάν ένα Ταμείο δεν έχει να πληρώσει τις συμβατικές υποχρεώσεις του, οι εν λόγω αποδοχές δύναται να πέσουν και κάτω του 20%.

Αν και με το νέο Ασφαλιστικό η κυβέρνηση συνδέει τις συντάξεις με το σύνολο του εργασιακού βίου, δηλαδή εισάγει περισσότερα κίνητρα ανταπόδοσης στο σύστημα ενώ προσπαθεί να καταστήσει και ατομικά υπεύθυνους τους εργαζόμενους για τις αποδοχές στα γηρατειά, όμως και πάλι η ανταπόδοση είναι μικρή και η χρονική διάρκεια της ασφάλισης μεγάλη. Κάτι που δεν επιτρέπει να μειωθεί η «μαύρη»-ανασφάλιστη εργασία και να αυξηθούν τα έσοδα του συστήματος. Ουσιαστικά, ο υπολογισμός με το σύνολο του χρόνου ασφάλισης γίνεται για να μειωθούν οι τελικές αποδοχές και όχι για να γίνει περισσότερο δίκαιο το δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα.*

*Απορρίφθηκαν από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας οι προσφυγές της ΟΤΟΕ, Συλλόγων και Σωματείων Αλληλοβοηθητικών Ταμείων, αλλά και μεμονωμένων τραπεζοϋπαλλήλων, που ζητούσαν την ακύρωση του Π.Δ. 209/2006 για την υπαγωγή των τραπεζοϋπαλλήλων στο Ενιαίο Ταμείο Ασφάλισης Τραπεζοϋπαλλήλων (ΕΤΑΤ), που θεσμοθετήθηκε το 2006. Το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο, με μια σειρά αποφάσεων (2197 έως 2203/2010), απέρριψε ως αβάσιμους όλους τους ισχυρισμούς των προσφευγόντων κρίνοντας ότι σε κανένα σημείο δεν συγκρούεται το επίμαχο προεδρικό διάταγμα με τις συνταγματικές επιταγές και τις διατάξεις της ΕΣΔΑ, όπως υποστήριζαν οι τραπεζοϋπάλληλοι.

enet